Orchestre Philharmonique de Radio France

Αν θυμάμαι καλά, τα τελευταία 2-3 χρόνια εκτός από την Orchestre National de France, πού είχε έλθει πρίν κάνα χρόνο, δεν πρέπει να είδα με καμμιά άλλη γαλλική ορχήστρα. Μάλιστα η τελευταία δεν θα έλεγα πως μας είχε εντυπωσιάσει.

Έτσι λοιπόν με αρκετή περιέργεια πήγα την περασμένη Παρασκευή 18-4-8, να ακούσω στο Μέγαρο την Orchestre Philharmonique de Radio France (83). 'Ενας άλλος λόγος που με ιντριγκάριζε επίσης ήταν ο μαέστρος, ο κορεάτης Myung Whun Chung. Τον είχα ακούσει πριν μερικά χρόνια στο Ηρώδειο να διευθύνει Bruckner με την φιλαρμονική της Δρέσδης και είχα αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις.

Στο Α' μέρος ακούσαμε το πρώτο κοντσέρτο για πιάνο, op. 11 του Frédéric Chopin, με τον Δημήτρη Σγούρο. Ένα από τα πιο γνωστά και από τα πιο πολυπαιγμένα κοντσέρτα του Σοπέν. Ο Σγούρος είναι από τους πιανίστες που μου αρέσουν σε μεγάλο βαθμό και όσες φορές και αν τον έχω παρακολουθήσει έχει πάντα μια σταθερή απόδοση. Ακόμη και στις όχι πολύ καλές μέρες του το κοινό αποκομίζει την αίσθηση πως άκουσε έναν πολύ καλο πιανίστα, που σέβετε με το παραπάνω το ακροατήριό του.

Στην συγκεκριμένη βραδυά απόδωσε το πιανιστικό μέρος με σιγουριά και με άνεση. Μια σιγουριά που μου έφερε λίγο στο νου την οικειότητα που έχουμε με κάποιο πολυφορεμένο ρούχο. Οικειότητα και αυτοπεποίθηση μεν, αλλά το ζητούμενο, το κάτι ξεχωριστό που θα απογείωνε την εκτέλεση έμεινε ζητούμενο. Έτσι αποκόμισα μια πολύ καλή εκτέλεση, αλλά σίγουρα όχι μια ξεχωριστή εκτέλεση.

Το κάτι ξεχωριστό, μας στο έδωσε η ορχήστρα στο δεύτερο μέρος. Μας έπαιξαν την συμφωνία του Νέου Κόσμου του Αntonín Dvořák, με έναν ιδιαίτερα λαμπερό τρόπο. Η συγκεκριμένη συμφωνία είναι μια από της αγαπημένες μου και μαζί με την ημιτελή του Σούμπερτ και την ενάτη του Μπετόβεν είναι αυτές που ακούω περισσότερο από κάθε άλλη.

Πρέπει να ήταν από τις πιο καλές εκτελέσεις του συγκεκριμένου έργου που έχω ακούσει. Πολύ όμορφα χάλκινα ηχοχρώματα, μεγάλο σώμα στα έγχορδα, καθαρές φράσεις και μια ανάγνωση από τον Myung Whun Chung που τόνισε τις αρετές του έργου αλλά και «διάβασε» δυνατά και καθαρά τα κύρια σινιάλα του.

To highlight της βραδυάς ήταν σίγουρα το τέταρτο μέρος της συμφωνίας, με το φόρτε των πνευστών να εκπέμπει άριστα τα συναισθήματα του έργου αλλά και να εντάσσει στην συγκεκριμένη ορχήστρα στις πιο καλές που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια.

Να κάνω μια ιδιαίτερη μνεία στον μαέστρο. Ο Myung Whun Chung, υπήρξε βοηθός του Guilini στην φιλαρμονική του Los Angeles και λέγετε πως μεταφέρει πιστά το πνεύμα και του τελευταίου. Δεν ξέρω αν το τελευταίο λογίζεται σαν έπαινος ή ψόγος (υπό την έννοια πως δεν έχει διαχωριστεί αρκετά από τον δάσκαλό του), αλλά σε εμένα φάνηκε σαν να είναι one of the major conductors of our age τουλάχιστον στο ρονμαντικό ρεπερτόριο και με έχει κάνει να θέλω να ακούσω περισσότερα από αυτόν.

Αυτά.

Marimba baby!

Έχω πει αρκετές φορές πως τα Rising Stars sessions στο Μέγαρο, μας έχουν προσφέρει πολλές φορές στιγμές μεγάλης απόλαυσης. Χτες λοιπόν (Τρίτη 15-4-8) ήταν μια από αυτές τις φορές (83). Ο Martin Grubinger μας χάρισε μερικές στιγμές μαγείας παίζοντας βασικά μαρίμπα, αλλά και μια ποικίλη σειρά τυμπάνων.

Μας έπαιξε:

Α’ Μέρος
- Anders Koppel: Κοντσέρτο αρ. 3 για μαρίμπα και ορχήστρα (διασκευή για πιάνο)
- Martin Grubinger: Οι αναμνήσεις ενός ταμπούρου
- Evelyn Glennie: Μικρή προσευχή
- Keiko Abe: Prism Rhapsody (διασκευή για πιάνο)

Β’ Μέρος
- Anders Koppel: Τοκάτα
- Ιάνης Ξενάκης: Rebond b
- Minoru Miki: Marimba Spiritual

Τον συνόδευαν (όπου δει) ο Per Rundberg στο πιάνο και ο πατέρας του στα κρουστά.

Η σκηνή της αίθουσας Δημήτρης Μητρόπουλος ήταν σχεδόν πλήρως κατειλημμένη από μια πληθώρα οργάνων: μαρίμπες, ένα πιάνο, άπειρα τύμπανα και τυμπανάκια και άλλα πολλά κρουστά των οποίων τα ονόματα ομολογώ πως αγνοώ. Ανάμεσα σε όλα αυτά χοροπηδούσε ο Martin Grubinger, παίζοντας τα με μεγάλη μαεστρία και συναίσθημα.

Καταπληκτική η Μικρή Προσευχή του 1ου μέρους. Έργο μεγάλης μελωδικής αξίας, υποβλητικότατο, που εκτελέστηκε ιδανικά. Το ακροατήριο, που κάθε άλλο παρά ήσυχο θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω, κρατούσε την αναπνοή του σε όλη την διάρκεια σχεδόν της εκτέλεσης. Εντυπωσιακότατος ο τρόπος που κράτησε την pedal note σε όλη την διάρκεια, χωρίς να ακούγονται σχεδόν καθόλου τα χτυπήματα στα πλήκτρα.

Τα 3 κομμάτια του 2ου μέρους ήταν το ένα καλύτερο από το άλλο, με αυξανόμενο μάλιστα το ενδιαφέρον. Μετά το πανέμορφο Rebonds του Ξενάκη, o Grubinger άρχισε να μιλάει να λέει τι ωραία που έπαιξε Ξενάκη στην Ελλάδα, πως θέλει να παίξει όλα τα έργα για κρουστά του Ξενάκη όταν γυρίσει στη Βιέννη κλπ, κλπ και μετά μας σύστησε τον πατέρα του, ο οποίος είναι και συνάδελφός του και τον συνόδεψε στο τελευταίο και καλύτερο κατά την γνώμη μου κομμάτι. Διαβάζουμε στο leaflet της συναυλίας, πως το έργο γράφτηκε με αφορμή την κρίση πείνας στην Αφρική, την δεκαετία του 80. Εκτός από την μαρίμπα, στο έργο συμμετείχαν και μια σειρά κρουστών χωρισμένα σε τρείς ομάδες, ανάλογα με το υλικό κατασκευής (ξύλο, δέρμα, μέταλλο).

Εκτός από καταπληκτικός μουσικός και πολύ ωραίος τύπος με τα αστειάκια του, την όμορφη σκηνική παρουσία και το μεγάλο δόσιμο στη μουσική του (ο Μαρτιν Γκρούμπιγκερ δατ ιζ, μιας και λείπει το ρήμα εδώ :-). Νομίζω πως άξιζε με το παραπάνω το θερμό χειροκρότημα του τέλους που τον «ανάγκασε» να μπιζάρει 2 φορές.

Αυτά.

Ισορροπίες

Μια πολύ όμορφη βραδυά περάσαμε την περασμένη Παρασκευή 11-4-8, στο ATHENAEUM στο Θησείο (77). Μια βραδυά σύγχρονης μουσικής με έργα του Γιώργου Χατζημιχελάκη, καθ’ ημάς Γεράσιμου Μπερεκέτη.

Μας έπαιξαν:

• Ανάκρουση για την υποδοχή του νέου χρόνου (Γ.Χατζημιχελάκης, 2006) - Αγγελίνα Τκάτσεβα τσίμπελ, Όλγα Αρτικοπούλου τσέλο
• Κοντσερτίνο για τσίμπελ και κοντίνουο πιάνο & τσέλο (Γ.Χατζημιχελάκης, 2007) - Αγγελίνα Τκάτσεβα τσίμπελ, Νέλλη Σεμιτέκολο πιάνο, Όλγα Αρτικοπούλου τσέλο
• Emigrette για σόλο πιάνο (Π.Λυκούδης 2007) - Χλόη Καμπέρου πιάνο
• Πέντε Μινιατούρες για τσίμπελ (Π.Λυκούδης 2006) - Αγγελίνα Τκάτσεβα τσίμπελ
• Ινβενσιόν για τσέλο (Γ.Χατζημιχελάκης, 2007) - Όλγα Αρτικοπούλου τσέλο
• Κοντσερτίνο για τρομπόνι και πιάνο (Π.Λυκούδης, 2007) - Παναγιώτης Λυκούδης τρομπόνι, Χλόη Καμπέρου πιάνο
• Δεύτερη Σουίτα για τσίμπελ και τσέλο (Γ.Χατζημιχελάκης, 2006) - Αγγελίνα Τκάτσεβα τσίμπελ, Όλγα Αρτικοπούλου τσέλο
• Εαρινό (Γ.Χατζημιχελάκης, 2008) - Γιώργος Χατζημιχελάκης ούτι, μπεντίρ, Παναγιώτης Λυκούδης τρομπόνι, Αγγελίνα Τκάτσεβα τσίμπελ, πιάνο, Νέλλη Σεμιτέκολο πιάνο, Χλόη Καμπέρου πιάνο, Όλγα Αρτικοπούλου τσέλο, πιάνο

Απ’ ότι φαίνεται ο Χατζημιχελάκης (πρώτη φορά θαρρώ πως ακούω έργα του) πατάει με το ένα πόδι στην Ανατολή και με το άλλο στη Δύση. Φάνηκε σαν τα ακούσματά του και η ψυχή του να είναι στην Ανατολή, αλλά να έχει μπολιαστεί σε μεγάλο βαθμό από τους ήχους της Δύσης. Προσπάθησε να ισορροπήσει τους δύο αυτούς διαφορετικούς κόσμους και νομίζω πως το πέτυχε.

Προσωπικά οι ήχοι της Ανατολής δεν μου πολυαρέσουν. Αυτό το συνεχές γκίλι-γκίλι-γκίλι με χαλάει λίγο. Ωστόσο – και αυτό το εισέπραξα έντονα στο πρώτο και σε μεγάλο βαθμό στην αρχή του δεύτερου κομματιού – κάθε φορά που το τσίμπελ πήγαινε να κυριαρχήσει και άρχισα να νοιώθω την πίεση του οριενταλισμού έρχονταν το τσέλλο και ισορροπούσε τα πράγματα, βγάζονταν ένα πολύ ελκυστικό άθροισμα.

Να ξεχωρίσω το πολύ ωραίο σόλο του τσίμπελ στο δεύτερο κομμάτι. Έφτιαξε μια πολύ όμορφη και μυστηριακή ατμόσφαιρα την οποία νομίζω πως ενέτειναν και τα γαυγίσματα των σκυλιών που άρχισαν ξαφνικά ακούγονται απ’ έξω :-) Επίσης το πολύ όμορφο Ινβενσιόν για τσέλο (…και λίγη φωνή) που έπαιξε με πολύ συναίσθημα η Όλγα Αρτικοπούλου.

Η συναυλία έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο με το καλύτερο με διαφορά κομμάτι της βραδυάς, το πάρα πολύ ωραίο Εαρινό. Διονυσιακής αισθητικής ανοιξιάτικο άκουσμα, το χαρακτήρισε ο Αθήναιος και βρίσκω τον χαρακτηρισμό κάτι παραπάνω από εύστοχο.

Θα ήθελα επίσης να τονίσω την πολύ καλή Αγγελίνα Τκάτσεβα στο τσίμπελ.

Πολλά μπράβο λοιπόν στον Γιώργο Χατζημιχελάκη και στους υπόλοιπους συντελεστές της συναυλίας!

Το Μικρό είναι Όμορφο

Μια πολύ όμορφη βραδυά απόλαυσαν όσοι βρέθηκαν στην αίουσα συναυλιών του ωδείου Νάκας, την Δευτέρα 8-4-8 (79). Οι Νίκος Νικόπουλος φλάουτο, Κώστας Τηλιακός όμποε, Γιώργος Φαρούγγιας φαγκότο και Μάρκελλος Χρυσικόπουλος τσέμπαλο μας έπαιξαν μουσική δωματίου με έργα του Αντονιο Vivaldi.

Μας έπαιξαν στο 1ο μέρος: Concerto σε σολ ελάσσονα (RV 106), Sonata a due σε λα ελάσσονα, Concerto σε φα µείζονα (FXII, 21)

…και στο 2ο: Concerto "La Tempesta di mare" (RV 98), Concerto σε ρε ελάσσονα (FXII, 42), Concerto σε σολ ελάσσονα (Ρ. 402)

Σε μερικά από τα παραπάνω απ’ ότι κατάλαβα είχαν αντικαταστίσει το βιολί για το οποίο ήταν γραμμένο αρχικά το έργο με όμποε.

Δεν ξέρω πόσο πολύ καιρό παίζουν μαζί, αλλά φάνηκαν αρκετά δεμένοι να μπορούν να συνομιλήσουν άψογα και με μεγάλη οικειότητα. Απόδωσαν σχεδόν όλα τα κομμάτια με άψογη τεχνική και αρκετό συναίσθημα και μας χάρισαν μια πολύ γλυκιά μινιατουρίστικη μουσική αίσθηση. Κάποια ελάχιστα … compromised moments (το φλάουτο στο πρώτο κομμάτι φάνηκε να αγκομαχά – ίσως ήταν κρύο, το όμποε και το φλάουτο σε ένα γρήγορο πέρασμα που έπαιζαν μαζί – στο προτελευταίο κομμάτι νομίζω – φάνηκε να χάνουν λίγο τον συντονισμό τους, το όμποε σε κάποιο άλλο γρήγορο πέρασμα πέρασε κουτρουβαλώντας λιγάκι) καθόλου δεν χάλασαν την overall εικόνα.

Εξαιρετικά απαιτητικά αυτά τα μικρά σύνολα, που το παραμικρό γίνετε άμεσα exposed στο ακροατήριο. Πολλά μπράβο λοιπόν και στους 4 σολίστες! Το μόνο που έχω να τους καταλογίσω είναι πως στο μπιζάρισμα θα έπρεπε να έχουν προετοιμάσει ένα άλλο κομμάτι παρά να παίξουν ξανά το τελευταίο κομμάτι.

Ελπίζω να πολλαπλασιάσουν τις εμφανίσεις τους (με λίγη περισσότερη δημοσιότητα οπωσδήποτε) γιατί πραγματικά αξίζουν να έχουν περισσότερο κοινό.

!Tosca

Χωρίς Tosca πέρασε η σημερινή μέρα. Πλήγηκε και αυτή από την επέλαση των εργατικών κινητοποιήσεων που έχει ενσκήψει εσχάτως.

Αψηφώντας την βροχή κατάφερα να φτάσω στην Λυρική, αλλά εκεί με περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Οι καλλιτέχνες της Λυρικής είχαν στάση εργασίας :-(

Μοιράζανε μάλιστα και μια σελίδα με τα αιτήματά τους. Έκαναν στάση εργασίας επειδή δεν μπορούν να καταλήξουν στην διαπραγμάτευση της ΣΣΕ με την διοίκηση της Λυρικής και γιατί ο Κυριακόπουλος τους είπε "Αν δεν βγαίνετε να βρείτε και δεύτερη δουλειά" (ωραίο επιχείρημα, indeed :-)

Ο Mischa Maisky και ο Μύρων Μιχαηλίδης

Ήμουν διστακτικός στο να πάω να παρακολουθήσω την Κρατική Βορείου Ελλάδος, αλλά μετά σκέφτηκα, what the heck? έρχεται ο Mischa Maisky να παίξει δύο βήματα από το σπίτι μου και δεν θα πάω; Έτσι λοιπόν εχθές Τρίτη 2-4-8, παρακολούθησα την Κρατική Βορείου Ελλάδος υπό τον Μύρωνα Μιχαηλίδη.

Ξεκίνησαν με την Νύχτα στο Φαλακρό Βουνό του Musorgsky. Λίγο αταίριαστη μου φάνηκε η ερμηνεία του Μιχαηλίδη. Το πήγε πολύ γρήγορα και σε πολλά σημεία έχασε το υποβλητικό του ύφος (το έργο) και νόμιζες πως πρόκειται για χορευτική μουσική. Επίσης η ορχήστρα έδειξε αρκετή αδυναμία να χειριστεί τα dynamics του έργου – έπαιζαν εντελώς επίπεδα είτε το ίδιο δυνατά φόρτε είτε το ίδιο σιγά πιάνο. Επίσης, σε πολλά αργά σημεία φάνηκε να πλαδαρεύει και να δείχνει αμηχανία για το πως πρέπει να συνεχίσει.

Αναμενόμενη πάντως η απόδοση. Κάτι διαφορετικό θα ήταν ευχάριστη έκπληξη η οποία δυστυχώς δεν έγινε.

Στη συνέχεια μας έπαιξαν το Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα αρ. 1, έργο 107 του Σοστακόβιτς, με τον Mischa Maisky στο τσέλο. Πολύ καλός ο Maisky, «έκρυψε» σε μεγάλο βαθμό την μετριότητα της ορχήστρας και μας χάρισε μια πολύ καλή εμπειρία. Σημαντική προσωπικότητα και όχι μόνο στο χώρο της μουσικής δημιούργησε αρκετό hype γύρω από το όνομά του με την έλευσή του στη χώρα μας. Θυμάμαι να άκουσα μάλιστα μια συνέντευξη που είχε δώσει στο Τρίτο στο Διονύση Μαλούχο και μου είχε προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Έντονη σκηνική παρουσία, παρά τα 60 χρόνια του. Με πλούσια κόμη και look 60s – ie γερασμένο παιδί των λουλουδιών – κέρδισε και με το παραπάνω το χειροκρότημα του κόσμου. Ήταν πολύ ελκυστική φιγούρα με το εκκεντρικό του σακάκι (το σακάκι από το σμόκιν του ήταν ένα μπλε ριγέ ύφασμα που από μακριά έδειχνε σαν να ήταν τζην :-) και το «χάσιμο» που έδειχνε στις στιγμές έντασης. Στα highlights της βραδυάς ο διάλογος που είχε με το κόρνο (νομίζω στην cadenza ήταν;). Και μπράβο και στο κόρνο – γενικά τα κόρνα της ορχήστρας ήταν πολύ καλά.

Μετά το διάλλειμα μας έπαιξαν την Παθητική του Tchaikovsky. Έργο πασίγνωστο, πολυπαιγμένο, και ως εκ τούτου και αρκετά απαιτητικό. Δυστυχώς οι αδυναμίες της ορχήστρας εμφανίστηκαν στο μέγιστο βαθμό. Αν και τελικά το πρόβλημα ήταν μάλλον του μαέστρου παρά της ορχήστρας. Δηλαδή όταν παίζουν όλοι μαζί φορτίσσιμο, φυσικό είναι τα χάλκινα (που ήταν και πολυάριθμα) να σκεπάσουν σχεδόν τα πάντα – αυτός ήταν ο σκοπός του; Επίσης η αμηχανία στα χαμηλά περάσματα που νόμιζες πως η ορχήστρα έπαιζε του κεφαλιού της, αδυναμία του μαέστρου δεν είναι; Το να βγαίνουν σε πρώτο πλάνο μουσικές φράσεις που ο ρόλος του είναι καθαρά υποστηριχτικός αδυναμία του μαέστρου δεν είναι; Ομολογώ πως με εκνεύρισε.

Anyaway. Αυτά.