Tannhäuser

Το Σάββατο 24-1-9, παρακολούθησα στην αίθουσα Τριάντη την αναπαραγωγή του Tannhäuser από την ΕΛΣ (90). Η αρχική παραγωγή ήταν του 2007 της Όπερας του Σαν Φραντσίσκο. Ήταν νομίζω μια πολύ μεγάλη επιτυχία για την ΕΛΣ, πού κατάφερε να παρουσιάσει μια όπερα σε επίπεδο που μόνο στο εξωτερικό έχω δει.

Η σκηνοθεσία ήταν του Graham Vick, τον οποίον τον είχαμε δει πρόπερσυ στην Μποέμ, σε μια παράσταση που δεν θα την χαρακτήριζα και αξιομνημόνευτη. Νομίζω πως στον Τανχώυζερ όμως είχε πολύ καλή προσέγγιση και αρκετά μεγάλη έμπνευση στην υλοποίηση του. Νομίζω πως κατάφερε να περάσει πολύ όμορφα τον διχασμό του πρωταγωνιστή ανάμεσα στον σαρκικό έρωτα της Αφροδίτης και τον ρομαντικό της Ελίζαμπεθ. Ωστόσο, εξίσου εύστοχα πέρασε και το δικό του understatement, πως πρόκειται ουσιαστικά για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, με την επιλογή της ίδιας πρωταγωνίστριας για τους ρόλους της Αφροδίτης και της Ελίζαμπεθ.

Το έργο διαδραματίστηκε ολόκληρο στο ίδιο σκηνικό, μια μεγάλη αίθουσα που άλλοτε παριστάνει την σπηλιά του Όρους της Αφροδίτης, άλλοτε την αίθουσα τελετών του λαντγράβου της Θουριγγίας. Στην μέση του σκηνικού ένα δέντρο το οποίο ήταν γεμάτο πράσινα φύλα στην πρώτη πράξη, σχεδόν ξερό στην δεύτερη και ξερό και καμένο στην τρίτη. Στην αρχή νόμιζα πως συμβολίζει την λίμπιντο του Τανχώυζερ, αλλά μάλλον (μιας και άνθισε στο τέλος μαζί με την ποιμαντική ράβδο του Πάπα) συμβόλιζε το ισοζύγιο της αμαρτίας που είχε ο πρωταγωνιστής. Ίσως να έκανε και ένα σχόλιο για τον χριστιανισμό εδώ ο σκηνοθέτης. Αρκετά πετυχημένο σκηνικό και επίσης και τα εφέ με τις φωτιές και τους φωτισμούς πολύ καλά και αυτά και στις σωστές δόσεις.

Επίσης πολύ μου άρεσαν η χορογραφία και οι χορευτές και οι χορεύτριες του μπαλέτου της ΕΛΣ. Αυτό που βρήκα λίγο αμερικανιά, αλλά δικαιολογείται αν σκεφτούμε πως σε Αμερικάνους απευθύνονταν originally, ήταν το άλογο που βγήκε επί σκηνής. Φαντάζομαι πόσα καθαρτικά και ηρεμιστικά θα του είχαν δώσει προκειμένου να μην κάνει του κεφαλιού του. Επίσης ο συρφετός των προσκυνητών μου φάνηκε λίγο άσχετος έτσι ζόμπι-λάικ που περιφέρονταν. Ωραία ήταν ρακένδυτοι αλλά θα προτιμούσα να αυτομαστιγώνονταν :-)) Θα ήταν έτσι και πιο κοντά στην ιστορική πραγματικότητα :). Εν πάσει περιπτώσει, αυτά είναι λεπτομέρειες που ελάχιστα επηρέασαν την πολύ καλή βραδυά.

Από πλευράς τώρα πρωταγωνιστών, νομίζω πως την παράσταση έκλεψε η Lise Lindstrom, στον διπλό ρόλο της Αφροδίτης-Ελίζαμπεθ. Συναρπαστική φωνή, δυνατή, καμπανιστή και γεμάτη αυτοπεποίθηση. Εντυπωσιακή και σαν γυναίκα, ψηλή, ξανθιά, με έντονη σκηνική παρουσία έβγαλε τον μαραθώνιο των δύο ρόλων άνετα, διαπρέποντας από την αρχή μέχρι το τέλος, τόσο σαν σεξουαλική Αφροδίτη όσο και σαν ρομαντική Ελίζαμπεθ. Δίπλα της ο John Treleaven, ιδιαίτερα στην αρχή, έμοιαζε σαν να μην υπάρχει. Νόμιζα πως τραγουδάει συνέχεια στο mute. Ευτυχώς βελτιώθηκε αρκετά από την δεύτερη πράξη και μετά, δίνοντάς μας μια πολύ δυνατή σκηνή, την στιγμή που συνειδητοποίησε την αμαρτία του μετά των διαγωνισμό τραγουδιού.

Πολύ καλοί και οι υπόλοιποι, με προεξάρχοντες τον Motti Kaston ως Wolfram και τον Martin Snell, στον ρόλο του λαντγράβου της Θουριγγίας.

Θα πρέπει να δώσουμε επίσης εύσημα τόσο στην παιδική χορωδία ROSARTE που τραγούδησε πολύ καλά, όσο και στην μεγάλη έκπληξη της βραδυάς, την ορχήστρα της ΕΛΣ που ήταν πραγματικά αγνώριστη! Πολύ καλός ήχος, σωστή άρθρωση και σχεδόν εξαφανισμένα τα συνήθη προβλήματα συντονισμού που έχει μεταξύ των διαφόρων οργάνων στα γρήγορα ρυθμικά μέρη (λέω σχεδόν γιατί λιγάκι προς το τέλος της πρώτης πράξης τους ξέφυγε λιγάκι). Πράγμα βέβαια που θα το αποδώσω αποκλειστικά στον μαέστρο Philippe Auguin. Και επειδή τόσο ο Carlo Montanaro πέρσυ στον Σιμών Μοκανέγκρα όσο και ο Martin André πρόπερσυ είχαν επίσης πολύ καλά αποτελέσματα με την ορχήστρα, μήπως τελικά δεν φταίνε οι μουσικοί που συνήθως η ορχήστρα δεν είναι καλή; Λέω τώρα…

Αυτά.

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Μουσική Διεύθυνση Philippe Auguin, Σκηνοθεσία Graham Vick, Σκηνικά & Κοστούμια Paul Brown, Χορογραφία Ron Howell, Φωτισμοί Adam Silverman, Hermann Martin Snell, Tannhäuser John Treleaven, Wolfram von Eschenbach Motti Kaston, Walther von der Vogelweide John Horton Murray, Biterolf Rolf Haunstein, Heinrich der Schreiber Andreas Conrad, Reinmar von Zweter Keel Watson, Venus/Elisabeth Lise Lindstrom, Βοσκός Μίνα Πολυχρόνου, Ακόλουθοι Αλέξανδρος Δαγκλής - Στέφανος Καλτσής - Αναστάσης - Αχιλλέας Ζαφειρόπουλος - Αλέξανδρος Τζούτζας

Η Ωραία Γαλάτεια

Την Τρίτη 20-1-9, παρακολούθησα την μονόπρακτη οπερέτα του Franz von Suppé, που ανέβασε η Λυρική μαζί με την Όπερα Δωματίου Αθηνών (66), για τον εορτασμό των 20 χρόνων από την ίδρυση της δεύτερης. Χαριτωμένο ανέβασμα, με τα σκηνικά και το κέφι των πρωταγωνιστών να κλέβουν την παράσταση.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στην αρχαία Κύπρο, στο εργαστήριο του γλύπτη Πυμγαλίωνα. Στην παράσταση που παρακολούθησα, το εργαστήριο είχε αρκετά εύστοχα μεταφερθεί σε μια σύχρονη εποχή, με τον Πυγμαλίωνα να παραμένει μεν γλύπτης, αλλα γλύπτης που φτιάχνει γύψινα αγαλματίδια για τουρίστες. Η Γαλάτεια είχε συρρικνωθεί από κανονικό άγαλμα σε επιτραπέζιο μπιμπελό.

Την παράσταση έκλεψε ο Ζαφείρης Κουτελιέρης, στο ρόλο του Γανυμήδη. Αεικίνητος κεφάτος, τραγούδησε, έπαιξε, χοροπήδηξε και εν γένει ήταν η ψυχή της παράστασης. Από κοντά του στο ρόλο του πλούσιου συλλέκτη Μίδα ο Δημήτρης Πακσόγλου. Ενσάρκωσε αρκετά πειστικά τον ρόλο του πλούσιου εισοδηματία που ασχολείται με την συλλογή έργων τέχνης.

Μέτριος ο Κων/νος Κληρονόμος ως Πυγμαλίων. Καθόλου δεν του βγήκε ο ρόλος, ωστόσο δεν τραγούδησε άσχημα. Ωστόσο, δεν επηρέασε και ιδιαίτερα το έργο μιας και ο ρόλος του ήταν μικρός. Στα ίδια επίπεδα κυμάνθηκε και το δημιούργημά του, η Μαριάννα Μανσόλα στο ρόλο της Γαλάτειας. Αν και ήταν χαριτωμένη παρουσία και υποδύονταν αρκετά καλά (αρκετά όμορφη η ασιμί φόρμα της – τουλάχιστον από την απόσταση που καθόμουν εγώ, στο πίσω μέρος της πλατείας), ωστόσο το «σφίξιμο» που είχε στις ψηλές νότες δεν ήταν ό,τι το καλύτερο.

Δίπλα στο Κληρονόμο, στους πολύ πετυχημένους της παράστασης, θα έβαζα σίγουρα την Έλενα Τζαβάρα για την πολύ καλή δουλειά στα σκηνικά και την σκηνοθεσία αλλά και για το κονσεπτ της παράστασης.

Η απόδοση της ορχήστρας και του μαέστρου στα συνήθη νεοελληνικά επίπεδα: δατ ιζ μετριότης.

Πολύ κακή ιδέα βρήκα την μετάφραση του λιμπρέτου στα ελληνικά. Αυτά.

Jonas Kaufmann Recital

Την Πέμπτη 15-1-09, παρακολούθησα στο Μέγαρο Μουσικής την πολύ-αναμενόμενη συναυλία του Jonas Kaufmann (85). Αφού περάσαμε μια κάποια αγωνία για το σε ποια κατάσταση θα είναι, μιας και είχε ταλαιπωρηθεί από ένα πρόσφατο κρυολόγημα, τελικά ανέβηκε στη σκηνή σε αρκετά καλή κατάσταση.

Θυμάμαι μια συνέντευξή του που είχα διαβάσει πριν τις γιορτές και μου είχε φανεί αρκετά ενδιαφέρων άνθρωπος και μάλιστα ο δημοσιογράφος τον χαρακτήριζε τον πιο «ιταλό» από τους Γερμανούς τενόρους. Να πω την αλήθεια δεν ήταν ιδιαίτερα «ιταλός» αλλά ούτε ήταν ανάγκη να είναι. Τραγούδησε αρκετά belcanto ρεπερτόριο και το τραγούδησε μια χαρά. Μου έδωσε λίγο την αίσθηση πως φυλάγονταν και αν δεν ήταν γνωστά τα προβλήματα υγείας που είχε θα προβληματιζόμουν για την εμφάνιση.

Ίσως να ήταν λίγο υποτονική η φωνή του (ιδιαίτερα στην αρχή) και ούτε το ιταλικό μπρίο ήταν το φόρτε του, αλλά ήταν εξαιρετικά καθαρή (η φωνή), με πολύ καλή τεχνική και με πολύ μεγάλη εκφραστικότητα και αυτοπεποίθηση που τον κατατάσσουν σε έναν από τους καλύτερους τενόρους που έχω δει λάιβ – είναι άλλωστε ένα από τα καινούργια πολύ μεγάλα ονόματα στο domain των τενόρων, πράγμα που το επιβεβαίωσε.

Το πρόγραμμα της βραδυάς:

Α’ Μέρος

Gioachino Rossini (1792-1868)
Εισαγωγή στην όπερα Γουλιέλμος Τέλλος (ορχηστρικό)

Giacomo Puccini (1858-1924)
«Recondita aπnonia di belleze diverse» [Τι περίεργη αρμονία, δυο καλλονές με τόση διαφορά]
Άρια-ντουέτο του Καβαραντόσσι από την Α' Πράξη της όπερας Τόσκα

«Che gelida manina» [Κρύο που είναι το χεράκι σου]
Άρια του Ροντόλφο από την Α' Πράξη της όπερας Λα Μποέμ

Carl Maria νοη Weber (1786-1826) 

Εισαγωγή στην όπερα Όμπερον (ορχηστρικό)

Eriedrich von Flotow (1812-1883)
«Ach! so fromm, ach! so traut» [Αχ, τόσο σεμνή, τόσο πιστή]

 Άρια του Λιονέλ από την Γ' Πράξη της οπερά κομίκ Μάρθα

Pietro Mascagni (1863-1945)
Ιντερμέτζο από την όπερα Καβαλλερία ρουστικάνα (ορχηστρικό)

Jules Massenet  (1842-1912)
"Pourquoi me reveiller, δ souffle du printemps?" [Τι με ξυπνάς, της άνοιξης αέρα;]
Άρια του Βέρθερου από την Γ' Πράξη της ομώνυμης όπερας

Β’ Μέρος

Giuseppe Verdi (1813-1901)
Εισαγωγή στην όπερα Η δύναμη του πεπρωμένου (ορχηστρικό)

Giacomo Puccini
'Έ 1ucevan le stelle" [Και λάμπανε τ' αστέρια]
Ρομάντσα του Καβαραντόσσι από την Γ Πράξη της όπερας Τόσκα

Georges Bizet (1838-1875)
Σουίτες Κάρμεν αρ. 1 και 2 (αποσπάσματα)
1. Aragonaise
2. Intermezzo
3. Les Τ oreadors

«La f1eur que tu m'avais jetee» [Μου πέταξες ένα λουλούδι] 

Άρια του Ντον Χοσέ από την Β' Πράξη της όπερας Κάρμεν

Richard Wagner (1813-1883)
Πρελούδιο στην Γ Πράξη της όπερας Λόενγκριν (ορχηστρικό)

«In femem Land» [Σε χώρα μακρινή]
Άρια του Λόενγκριν από την Γ' Πράξη της ομώνυμης όπερας

Ξέχασα να πω πως η ορχήστρα ήταν η ΚΟΑ, υπό τον Michael Güttler. Νέος μαέστρος, γεμάτος ζωντάνια και ενθουσιασμό, ταίριαξε όμορφα με τον Kaufmann. Ωστόσο, η απόδοση της ΚΟΑ κυμάνθηκε στα γνωστά μέτρια επίπεδα, τα οποία ας μην τα συζητήσουμε περαιτέρω, έχει καταντήσει μιζέρια να λέμε συνέχεια τα ίδια. Τέλος πάντων, δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να είχε μικρότερη συμμετοχή η ορχήστρα.

Από τα πιο ζωηρά χειροκροτήματα που έχω παρακολουθήσει στο Μέγαρο ξέσπασαν στο τέλος. Ο Kaufmann ανταποκρίθηκε με το παραπάνω στον ενθουσιασμό του κοινού με 4(!) μπιζαρίσματα, από τα οποία αναγνώρισα μόνο τα πρώτα δύο: το Lamento di Federico από την Αρλεζιάνα του Cilea και το La donna e mobile.

Συγκλονιστικότατος ο Jonas στο Lamento di Federico, το οποίο συναγωνίζεται στήθος με στήθος με το Pourquoi me réveiller για το highlight της βραδυάς, ενώ από πολύ κοντά ακολουθεί το Im fernen Land από το Lohengin.

Αυτά. Εν κατακλείδει μια πολύ καλή συναυλία.

Ps. Δείτε και την ανταπόκριση του Πάρσιφαλ, όπως πάντα στην καρδιά των γεγονότων και με άφθονο φωτογραφικό υλικό.