Turk Yunan Genclik Orkestrasi

Ο τίτλος λέει Ελληνοτουρκική Ορχήστρα Νέων (μετά από κάποια simplifications βέβαια, μιας και βαρέθηκα ψάξω φοντς με τις απαραίτητες «ουρίτσες»). Την ορχήστρα αυτή, υπό την διεύθυνση του Vladimir Ashkenazy, την ακούσαμε την περασμένη Τρίτη 29-7-8, στο Ηρώδειο (66).

Ήταν μια συναυλία που με προβλημάτισε αρκετά για το αν θέλω να πάω ή όχι. Τελικά, και μιας και οι επιλογές είναι ανύπαρκτες αυτό τον καιρό, αποφάσισα να πάω. Σκέφτηκα νέοι μουσικοί θα είναι, καλοί θα είναι. Τώρα τον Ashkenazy τον είχα δει με την ορχήστρα της Στοκχόλμης πέρσυ τον Δεκέμβρη (όπου άκουσα τον καταπληκτικό Martin Fröst στο κοντσέρτο για κλαρινέτο του Νίλσεν) και δεν με είχε ενθουσιάσει. Ούτε τώρα μου πολυάρεσε αν και πρέπει να ομολογήσω πως στο δεύτερο μέρος ήταν αρκετά καλός.

Η ορχήστρα μου φάνηκε να έχει μια παράξενη δομή. Άπειρα βιολιά και ελάχιστοι άνδρες. Πάνω από 80% γυναίκες λες και υπήρχε καμμιά υποχρεωτική ποσόστωση. Και μια θάλασσα βιολιά. Σαν να έπρεπε να ενδυναμωθεί ο ήχος και μιας και δεν υπήρχε δύναμη επιλέχτηκε να υπάρχει πλήθος.

Η συναυλία ξεκίνησε με ένα ολίγον πανηγυριώτικο κομμάτι, τούρκικη σύνθεση που δεν θα έλεγα πως θα ήθελα να το ξανακούσω. Μάλλον επειδή η ορχήστρα στις συναυλίες που έδωσε στην Τουρκία ξεκινούσε με Σκαλκώτα, είπαν εδώ να ξεκινήσουν με κάτι τούρκικο.

Συνέχισαν με το πασίγνωστο κοντσέρτο για πιάνο σε a του Edvard Grieg, με την Gülsin Onay στο πιάνο. Ψιλομέτρια εκτέλεση, με την ορχήστρα να δείχνει πως της λείπουν αρκετές πρόβες ακόμη και τους μουσικούς να φαίνονται μάλλον ανώριμοι. Σε παρόμοιο mood ήταν και η Gülsin Onay. Εντάξει καλά το έπαιξε, αλλά δεν μου φάνηκε σε καμμιά στιγμή πως το είχε. Στο αργό δεύτερο μέρος μάλιστα, αυτό φάνηκε αρκετά έντονα. Σκεφτόμουν τα ηχοχρώματα του Grieg και τα φιόρδ του Bergen και δεν μου κόλλαγαν καθόλου με το παίξιμο της Onay. Αντιθέτως, έπαιξε πολύ ωραία τα δύο κομμάτια που μπίζαρε στο τέλος. Ίσως δεν της ταίριαζε το έργο και ήθελε κάτι πιο μεσογειακό.

Στο δεύτερο μέρος τα πράγματα βελτιώθηκαν αρκετά. Φάνηκε να είχαν προετοιμάσει αρκετά περισσότερο τα έργα και τα έπαιξαν αρκετά καλά. Φάνηκε και ο όγκος των έγχορδων και οι δυνατότητες των πνευστών. Νομίζω πως άρεσε και στον Ashkenazy περισσότερο το πρόγραμμα του δεύτερου μέρους και αυτό πέρασε θαρρώ και στην ορχήστρα. Ιδιαίτερα το έργο του Franck νομίζω πως το έπαιξαν πάρα πολύ καλά.

Το πρόγραμμα:

Α’ Μέρος

Ulvi Cemal Erkin (1906-1972), öçekçe

Edvard Grieg (1843-1907),Κοντσέρτο για πιάνο σε λα ελάσσονα, έργο 16

• Allegro molto moderato
• Adagio
• Allegro moderato molto e marcato – Andante maestoso

Β’ Μέρος

César Franck (1822-1890),Ψυχή, συμφωνικό ποίημα για ορχήστρα και χορωδίες
Τέσσερα αποσπάσματα για ορχήστρα

1. Sommeil de Psyché – Το όνειρο της Ψυχής. Lento
2. Psyché enlevée par les Zéphyrs – Οι Ζέφυροι απάγουν την Ψυχή. Allegro vivo – Poco più lento – Tempo I – Poco più lentο
3. Les jardins d’Éros – Οι κήποι του Έρωτα. Poco animato – Un peu plus large
4. Psyché et Éros – Ψυχή και Έρως. Allegretto modéré – Poco più lento

Ίγκορ Στραβίνσκι (1882-1971), Το πουλί της φωτιάς, σουίτα για ορχήστρα (εκδοχή 1919)

• Introduction – Εισαγωγή
• Danse de l’oiseau de feu – Το πουλί της φωτιάς και ο χορός του
• Khorovode des princesses – O κυκλικός χορός των πριγκιπισσών
• Danse infernale de Kachtcheï – Ο διαβολικός χορός του βασιλιά Καστσέι
• Berceuse – Νανούρισμα
• Finale

Εvent προβοκατόρικο, ως εκ τούτου δεν έλειψαν οι διάφοροι πολιτικοί και οι κουστωδίες τους, μαζί με όλους του φωτογράφους που θεωρούν πως η δουλειά τους πρέπει να γίνετε ανεξάρτητα του πόσο ενοχλούν. Αλλά τι να τα λέμε και να τα ξαναλέμε, στην Ελλάδα είμαστε…

Πληγή, όπερα σε 7 γεύματα (και τρία δωμάτια)

Πολύ ευχάριστη έκπληξη ήταν η οπερατική δημιουργία του Χαράλαμπου Γωγιού, που παρακολούθησα την περασμένη Τρίτη 22-7-8 στην Πειραιώς 260 (80). Βέβαια δεν ξέρω αν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν pure όπερα μιας και υπάρχουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό κανονικοί διάλογοι (και μονόλογοι) αλλά σίγουρα πέφτει μέσα στην οπερατική σφαίρα.

Το έργο βασίζετε στο βιβλίο «Μοιραίο Πάθος» της Τζόζεφιν Χαρτ (Damage ο κανονικός τίτλος), το οποίο έχει γίνει γνωστό από την κινηματογραφική του μεταφορά με τον Τζέρεμυ Άιρονς και την Ζυλιέτ Μπινός. Το στόρυ εν ολίγοις διηγείται τη ερωτική σχέση ενός πολιτικού με την αρραβωνιαστικιά του γιου του, σχέση που καταλήγει στο θάνατο του γιού.

Τόσο η μουσική γραφή όσο και η σκηνοθετική προσέγγιση μας χάρισαν ένα πολύ όμορφο θέαμα. Θα ξεχωρίσω τους τρεις ίδιους κύριους με τα χρωματιστά κοκκάλινα γυαλια και το κομψό γενάκι (που κάποια στιγμή αναφωνούσαν τα headlines – κατευθείαν παραπομπή σε κινέζους υπουργούς θαρρώ) ή τις 6 ολόιδιες πλατινένιες bimbos που τριγύριζαν συνέχεια στη σκηνή μέσα στα χρυσά φορεματάκια τους. Είναι η δεύτερη φορά που βλέπω σκηνοθετική δουλειά της Μαριάννας Κάλμπαρη και θα έλεγα πως και αυτή την φορά μου άρεσε πολύ.

Η μουσική γραφή επίσης ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα και νομίζω πως ο Βασίλης Χριστόπουλος έκανε πολύ καλή δουλειά στην καθοδήγηση των μουσικών. Φάνηκε αρκετά εύστοχη στην επικοινωνία των κατάλληλων συναισθημάτων (όπως τουλάχιστον αφήνονταν να εννοηθούν από την εξέλιξη του έργου). Η ορχήστρα ήταν το σύνολο dissonArt και οι Αλέξανδρος Σταυρίδης, κλαρινέτο και Λενιώ Λιάτσου, πιάνο. Αρκετά μικρό σύνολο, που παραμέμπει περισσότερο σε όπερα δωματίου.

Ωστόσο υπήρχαν και μερικά πράγματα που δεν μου άρεσαν, χωρίς όμως να αλλοιώνουν την πολύ καλή συνολική εντύπωση. Έτσι σε πολλά σημεία που υπήρχαν spoken dialogues η όπερα έμοιαζε να σταματά και να περνάμε σε άλλο είδος μάλιστα χωρίς κανένα λόγο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την σκηνή στο τραπέζι που οι πρωταγωνιστές συζητούσαν μεταξύ τους και η μουσική είχε «εκφυλιστεί» σε μια elevator music-like συνοδεία από το πιάνο. Δεν κατάλαβα ποιο ρόλο εξυπηρετούσε αυτό. Ίσως να οφείλετε στην γενικότερη άποψη που έχει ο Γωγιός για την κρίση που περνά η όπερα και πως θα την φέρουμε κοντά στους νέους (αφαιρώντας λίγο από τον χαρακτήρα της ας πούμε;)

Επίσης νομίζω πως τα σκηνικά δεν ήταν καθόλου εύστοχα και έδιναν την εντύπωση πως ήταν αποτέλεσμα προβλημάτων στο budget μάλλον παρά καλλιτεχνικής επιλογής. Έμοιαζαν λύση ανάγκης και φτηνιάρικα. Όλα αυτά τα χαρτόκουτα και τα μεταλλικά ικριώματα δεν ήταν άσχημα αλλά νομίζω πως μείωναν κατά πολύ την ομορφιά του έργου.

Το άλλο που μου χτύπησε άσχημα έχει να κάνει με την δραματική εξέλιξη. Μου φάνηκε πως οι συχνοί μονόλογοι ήταν ένα awkward εύρημα για να προχωρήσει η εξέλιξη του έργου. Χαρακτηριστική η απέραντη απαγγελία στο τέλος του πρώτου δωματίου προκειμένου να μας δοθεί το bg της ιστορίας, σχετικά με τον αδελφό Ashton. Επίσης το τέλος με το μονόλογο στο μικρόφωνο θα μπορούσε κάλλιστα να λείπει. Δεν πρόσθετε απολύτως τίποτε, αντιθέτως θα έλεγα πως χάλαγε την μαγεία του πολύ καλού φινάλε. Υπήρχαν και άλλες τέτοιες στιγμές, που τώρα μου διαφεύγουν.

Εξαιρετικοί οι Τάσσος Αποστόλου και Δάφνη Πανουριά στους ρόλους του Υπουργού και της Ίνγκριντ, αντιστοίχως. Και οι υπόλοιποι ήταν πολύ καλοί. Θα σημειώσω την ιδιαίτερα έντονη κορύφωση της Πανουριά στο φινάλε, μετά τον θάνατο του Μάρτιν, σκηνή που νομίζω πως ήταν και η εντονότερη του έργου. Θα μπορούσε να είναι και καλύτερη η Σοφία Καπετανάκου στο ρόλο της Άννας. Το ίδια θα έλεγα και για τον Κωστή Ραφαηλίδη στο ρόλο του Μάρτιν.

Η άποψη μου είναι πως η όπερα κάθε άλλο παρά περνάει κρίση. Συνεχώς φτιάχνονται νέες αίθουσες και δημιουργούνται νέες όπερες. Στην Ευρώπη κάθε καλοκαίρι γίνεται πανδαιμόνιο από τα φεστιβάλ όπερας ενώ για να επισκεφτείς κάποιο από αυτά πολλές φορές πρέπει να κλείσεις εισιτήρια πολλούς μήνες προτού (με αποκορύφωμα το φεστιβαλ του Μπάϊρόυτ που πρέπει να κλείσεις πάνω από δεκαετία προτού :-) Το κοινό της αυξάνεται συνεχώς και αν στην Ελλάδα ο κόσμος ζει αποχαυνωμένος από τα μπουζούκια για αυτό δεν φταίει η όπερα.

Ούτε υπάρχει νομίζω υπάρχει καμμιά έντονη ανάγκη να αυξηθεί το κοινό. Οι περισσότερες παραστάσεις που έχω παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια στη Λυρική και στο Μέγαρο είναι sold out. Καλό είναι βέβαια να έρχεται συνεχώς καινούργιος κόσμος αλλά δεν είναι και αυτοσκοπός.

Οι κυριότεροι συντελεστές της παράστασης:

Μουσική διεύθυνση Βασίλης Χριστόπουλος, Σκηνοθεσία Μαριάννα Κάλμπαρη, Σκηνικά - Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης, Φωτισμοί Γιώργος Τέλλος, Χορογραφία Βάλια Παπαχρήστου, Υπουργός Τάσος Αποστόλου, Ίνγκριντ Δάφνη Πανουργιά, Μάρτιν Κωστής Ραφαηλίδης, Άννα Σοφία Καπετανάκου, Σάλλυ Ελένη Βουδουράκη, Έντουαρτ Θάνος Πετράκης, Γουϊλμπερ Βαγγέλης Μανιάτης, Ελίζαμπεθ Μιράντα Γεωργάκη, Άντριου Γιάννης Χριστόπουλος, Δύο Μοντέλα Διαλεκτή Καμπάκου, Ειρήνη Κυριακίδου, Πήτερ Κυριάκος Κοσμίδης

Ο Ορφέας και η Ευρυδίκη στην Επίδαυρο

Μεγάλη τύχη να παρακολουθήσω την χορογραφημένη όπερα Ορφέας και Ευρυδίκη, την Κυριακή 20-7-8 στην Επίδαυρο (91). Πρόκειται για την γνωστή όπερα του Christoph Willibald Gluck, σε χορογραφία Pina Bausch.

Να πω την αλήθεια δεν είχα στο νου μου να πάω, περισσότερο επειδή ήθελα να αποφύγω την ταλαιπωρία και επειδή το να μείνω εκεί το βράδυ is not an option (το έχω κάνει 1-2 φορές και είναι αρκετό). Βέβαια και το ... dumbness της περσινής μου εμπειρίας με έκαναν διστακτικό στο να πάω. Αλλά η μοίρα και οι θεοί είχαν άλλα σχέδια: 2-3 μέρες προτού, ακούγοντας Τρίτο (νομίζω μια εκπομπή της Τζουλιέτας Καρόρη) ακούω πως δίνουν προσκλήσεις για την παράσταση της Κυριακής. Ε λέω, ας προσπαθήσω, δεν χάνω και τίποτε. Και, ώ του θαύματος, βγάζω γραμμή! Οπότε πια αυξήθηκαν οι πιθανότητες να πάω :-) Πήγα βέβαια αυθημερόν.

Πρέπει να είναι η τέταρτη ή πέμπτη φορά που βλέπω έργο της Πίνα Μπάους καλοκαίρι στην Αθήνα. Και πάντα είναι το ίδιο mind-provocative καθηλωτικές δημιουργίες. Αυτή τη φορά ο χορός είχε το add-on του συνδυασμού με μια πολύ όμορφη όπερα της μπαρόκ περιόδου (αν θέλουμε να είμαστε ακριβής ίσως να λέγαμε πως είναι στο μεταίχμιο μεταξύ μπαρόκ και κλασικής περιόδου, όμως ακούγοντάς την φαίνεται ο ήχος να είναι πολύ περισσότερο μπαρόκ). Η Μπάους δεν πήρε και χορογράφησε ολόκληρη την όπερα αλλά πήρε μεγάλα μέρη και δημιούργησε 4 εικόνες-σκηνές: το Πένθος, τη Βία, την Ειρήνη και τον Θάνατο. Ουσιαστικά δηλαδή πήρε το μεγαλύτερο κομμάτι της όπερας, χωρίς ωστόσο να την ακολουθήσει κατά γράμμα. Το έργο τελειώνει με τον θάνατο της Ευρυδίκης (αφού ο Ορφέας δεν μπόρεσε να μην γυρίσει να την κοιτάξει φεύγοντας από τον Άδη) και δεν συνεχίζετε μέχρι την λύτρωση από τους θεούς. Ουσιαστικά τελειώνει στην μέση της 3ης πράξης, χωρίς το happy end.

Το έργο φτιάχτηκε το 1975 – από τα πρώτο της Μπάους – και βλέπουμε πολύ καθαρά τις περισσότερες από χαρακτηριστικές κινήσεις τον χορευτών που αργότερα θα γίνουν σήμα κατατεθέν των χορογραφιών της. Το έργο εντάχθηκε στο ρεπερτόριο του μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού το 2005, και αυτή την παραγωγή παρακολουθήσαμε.

Κάθε ένας από τους κυρίως πρωταγωνιστές – ο Ορφέας, η Ευρυδίκη και ο Έρωτας – παίζονταν από δυο, έναν τραγουδιστή και έναν χορευτή. Πολύ πετυχημένο εύρημα που το είχαμε δει και στην παραγωγή της Λυρικής πριν ενάμιση χρόνο – βέβαια εκεί ο χορευτής είχε ένα ρόλο «σκιάς». Συγκλονιστικοί οι Yann Bridard & Marie-Agnès Gillot ως Ορφέας και Ευρυδίκη αντίστοιχα. Ένα μικρό παραπάτημα της Marie-Agnès Gillot στην Ειρήνη δεν επηρέασε καθόλου την overall εικόνα. Εξαιρετικές και οι 4 σκηνές, η μία καλύτερη από την άλλη, εμένα ωστόσο με καθήλωσαν η Βία και ο Θάνατος με το συγκλονιστικό φινάλε.

Πολύ ευχάριστη έκπληξη ο ήχος! Καμιά σχέση με πέρσυ και προφανώς για αυτό έπαιξε ρόλο η θέση της ορχήστρας – στο μπροστινό μέρος της ορχήστρας και ξεσκέπαστη – όσο και η σχεδόν παντελής απουσία αέρα. Καθόμουν στο μπροστινό μέρος του πάνω διαζώματος και ο ήχος – τόσο από την ορχήστρα όσο και από τους τραγουδιστές – έφτανε στα αυτιά μου εξαιρετικά.

Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε την απόδοση τόσο της ορχήστρας όσο και της χορωδίας. Πολύ καλό το μουσικό σύνολο Balthasar Neumann και ο αρχιμουσικός τους Thomas Hengelbrock. Μας πρόσφεραν μια εξαιρετική απόδοση της μουσικής, και μιας και ήταν σε πρώτο πλάνο, ήταν συνέχεια παρών ο «κίνδυνος» να αποσπώνταν κανείς από το χορό και να συγκεντρώνονταν μόνο στη μουσική. Να πω την αλήθεια δεν κατάλαβα αν έπαιζαν με όργανα περιόδου. Τα κόρνα που μπορούσα να τα δω δεν ήταν και πιθανολογώντας με βάση την ένταση και την διάυγεια του ήχου θα έλεγα πως δεν ήταν.

Εξαιρετικοί ήταν επίσης οι «τραγουδιστοί» Ορφεας και Ευρυδίκη. Η Maria Riccarda Wesseling μας έδωσε ένα πολύ-πολύ όμορφο J’ai perdu mon Eurydice (στην γερμανική εκδοχή).

Τελειώνοντας να πω πως ήταν μια από τις πολύ λίγες περιπτώσεις που θα έλεγα πως η χρήση αρχαίου θέατρου ήταν προς όφελος της παράστασης. Χαλάλι το 4ωρο ταξίδι και το συνολικότερο στρακόλο.

Αυτά.

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Ορφέας Yann Bridard (χορός) / Maria Riccarda Wesseling (τραγούδι)
Ευρυδίκη Marie-Agnès Gillot (χορός) / Svetlana Doneva (τραγούδι)
Έρωτας Miteki Kudo (χορός) / Sunhae Im (τραγούδι)

Μπαλέτο της Εθνικής Όπερας του Παρισιού
Διευθύντρια χορού: Brigitte Lefèvre

Μουσική: Christoph Willibald Gluck
Χορογραφία – Σκηνοθεσία: Pina Bausch
Σκηνικά – Κοστούμια – Φωτισμοί: Rolf Borzik
Μουσική διεύθυνση: Thomas Hengelbrock

Ps. Πλήρες φωτογραφικό ρεπορτάζ στου Πάρσιφαλ

Boris Godunov

Την Τετάρτη 16-7-8, στην αίθουσα Τριάντη, παρακολουθήσαμε στα πλάισια του φεστιβάλ Αθηνών την όπερα του Modest Mussorgsky Boris Godunov (77). Μια παράσταση που δημιούργησε αρκετό hype, μιας και θα παρουσιάζονταν από το Bolshoi (δικιά τους παραγωγή) και έχει σκηνοθετήσει ο Alexander Sokurov (ο σκηνοθέτης της Ρωσικης Κιβωτού).

Δεν μπορώ να πω πως ενθουσιάστηκα. Μεγαλειώδης και άψογη η παραγωγή, εντυπωσιακά και απαστράπτοντα τα κουστούμια, εντυπωσιακά – εν μέρει – τα σκηνικά (σε αρκετά σημεία δημιούργησαν μια αίσθηση φτήνιας – ίσως δεν ήταν και δυνατό να δημιουργηθεί πιο αληθοφανές σκηνικό σε αυτή τη σκηνή), πολύ καλοί οι τραγουδιστές αλλά απογοητευτική η legacy προσέγγιση. Ίσως σαν άσκηση ύφους και ανάπλασης ιστορικής παραγωγής να στέκονταν μια χαρά αλλά για παραγωγή του 2007 μου φάνηκε λίγο άστοχη. Ιδιαίτερα άμα συγκριθεί με το καταπληκτικό Όνειρο Καλοκαιρινής Νυκτός, που είδαμε πριν λίγες μέρες από την Όπερα της Λυόν. Νομίζω πως η παλιομοδίτικη προσσέγιση ήταν αποτυχία. Το να ανεβάσεις μια όπερα τέτοιου είδους στηριζόμενος στα κουστούμια και στα σκηνικά, σε μένα τουλάχιστον φέρνει στο νου εκτός από συντηρητισμό και έλλειψη έμπνευσης.

Αλλά ας πούμε και τα καλά, γιατί αν και ξεκινήσαμε από τα κακά υπήρχαν και πολλά καλά. Και πρώτα-πρώτα η καταπληκτική απόδωση της ορχήστρας! By far η καλύτερη που έχω ακούσει σε όπερα της αίθουσας Τριάντη. O Alexander Vedernikov πήγε ένα επίπεδο παραπάνω από την πολύ καλή πρώτη εμφάνιση στο Ηρώδειο και μας χάρισε πραγματικά μια μουσική πανδαισία που θα θυμόμαστε για πολύ-πολύ καιρό. Αν άκουγα την όπερα από το ραδιόφωνο ή από cd (άμα έλειπε δηλαδή το μέτριο εικαστικό παρτ) νομίζω πως θα ήμουν ενθουσιασμένος.

Η αίσθηση αυτή επιτείνετε και από την πολύ καλή απόδοση των πρωταγωνιστών. Ολόκληρο το cast στάθηκε σε πολύ ψηλό επίπεδο. Αν θα έπρεπε να ξεχωρίσω κάποιον θα ξεχώριζα τον Mikhail Kazakov. Μας έδωσε έναν εξαιρετικό Boris Godunov, με δυνατή, ξεκάθαρη φωνή και γεμάτη αυτοπεποίθηση φωνή, πολύ καλός και ως προς το acting part του ρόλου του. Μεγάλη τύχη που τραγούδησε και την δεύτερη μέρα. Πολύ καλές φωνές επίσης οι Valery Gilmanov ως Varlaam, Elena Manistina ως Marina Mnishek, Vladimir Krasov ως Nikitich και ο Roman Muravitsky στο ρόλο των Dimitri/Grigory Otrepiev.

Δεν θα έλεγα πως βρήκα πετυχημένη την ιδέα να παίξει τον ρόλο του τσάρεβιτς Fyodor ένα παιδί και να ακούγεται να τραγουδάει κάποιος άλλος. Ο ρόλος είναι γραμμένος για γυναικεία φωνή και θα μπορούσε κάλλιστα να παιχτεί από γυναίκα (άλλωστε κάτι τέτοιο είναι πολύ συνηθισμένο στο χώρο της όπερας)

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Music Director - Conductor Alexander Vedernikov, Director Alexander Sokurov, Set design Yuri Kuper, Costume design Pavel Kaplevich, Choreography Yekaterina Mironova, Lighting design Damir Ismagilov, Boris Godunov Mikhail Kazakov, Xenia (his daughter) Anna Aglatova, Fyodor (his son) Sergey Belyaev / Alexandra Trubitsina, Xenia's Nurse Evgenia Segenyuk, Prince Vasily Ivanovich Shuisky Mikhail Gubsky, Andrei Shchelkanov (secretary to the Duma) Yuri Laptev, Pimen (hermit chronicler) Alexander Naumenko, Dimitri/Grigory Otrepiev Roman Muravitsky, Marina Mnishek (daughter of the Sandomierz commander) Elena Manistina, Varlaam Valery Gilmanov, Missail Alexander Zakharov, Innkeeper Oxana Kornievskaya, Simpleton Vitaly Panfilov, Nikitich Vladimir Krasov, Mityusha (a peasant) Nikolai Kazansky, Police officer Vladimir Ognev, Rangoni Vadim Lynkovsky, Court Boyar Alexander Arkhipov

And last but not least, η αίθουσα πάσχει από ένα major deficiency. Καθόμουν πάνω ακριβώς από την κονσόλα στην οποία υπήρχαν 4 άτομα. Δεν ξέρω πως τους ήλθε η ιδέα να χώσουν στην μέση της αίθουσας μια τεράστια κονσόλα με πολλά λαμπάκια που αναβοσβήνουν σε όλη την διάρκεια της παράστασης, αλλά είναι πολύ distracting. Επίσης στην κονσόλα υπήρχε κόσμος που δούλευε και κινιόνταν συνέχεια, μιλούσε κλπ, κλπ. Δεν ξέρω κατά πόσον ήταν απαραίτητοι όλοι αυτοί μιας και η μία κοπέλα διάβαζε για να δώσει εξετάσεις για δίπλωμα οδήγησης. Απόφοιτη μουλτιμήντια από τα ΙΕΚ Στασινοπούλου υποθέτω, είχε κάποιο γνωστό στο Μέγαρο και ήλθε να παίξει.

Bolshoi part 1

Μια πολύ όμορφη βραδυά μας επιφύλαξε η ορχήστρα του θεάτρου Μπολσόϊ, την Δευτέρα 14-7-08 στο Ηρώδειο (83). Η ορχήστρα και η χορωδία του θρυλικού θεάτρου, υπό την διεύθυνση του Alexander Vedernikov, μας παρουσίασαν ένα αφιέρωμα στον Sergei Prokofiev. Κλασικά δομημένο και το πρόγραμμα της βραδυάς: ένα «ελαφρύ» πρώτο κομμάτι ακολουθούμενο από ένα κοντσέρτο στο πρώτο μέρος και το κύριο κομμάτι στης βραδυάς στο δεύτερο.

Έτσι στην αρχή ακούσαμε το Waltz suite for orchestra, opus 110. Η σουΐτα αποτελείτε από τα έξη βαλς, τα οποία ο συνθέτης πήρε από διάφορα άλλα έργα του και τα δόμησε ως σουΐτα: Since We Met (από την όπερα Πόλεμος και Ειρήνη), In the Palace (από το μπαλέτο Σταχτοπούτα), Mephisto Waltz (από την μουσική της ταινείας Lermontov), End of the Fairy Tale (από την Σταχτοπούτα), New Year's Eve Ball (από τον Πόλεμο και Ειρήνη) και Happiness (από την Σταχτοπούτα). Το ένα καλύτερο από το άλλο τα έξη βαλς, μας τα παρουσίασε ο Alexander Vedernikov με αυτοπεποίθηση και άποψη. Η ορχήστρα έδειξε από την αρχή τα καλά της στοιχεία: εξαιρετικός ήχος και άψογα συντονισμένα έγχορδα και πολύ καλά πνευστά.

Στη συνέχεια μας έπαιξαν το 2ο κοντσέρτο για βιολί (op. 63), με σολίστ τον Σϊμο Παπάνα. Πολύ καλός ο Παπάνας. Πρώτη φορά τον άκουσα και έμεινα με τις καλύτερες των εντυπώσεων. Τεχνικά άψογος, με αρκετά νευρώδες παίξιμο όπου χρειαζόνταν, αλλά και αρκετά λυρικός σε άλλα σημεία, με μεγάλη πλαστικότητα στο παίξιμό του, ήταν για μένα μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Κάνοντας μάλιστα μια έρευνα στο Δίκτυο ανακάλυψα πως εκτός από άριστος μουσικς (έχει κερδίσει μάλιστα και βραβεία σε διαγωνισμούς) έχει και ένα PhD στα μαθηματικά από το Yale!

Επίσης μου άρεσε πολύ και η συνεργασία του με τον Vedernikov και την ορχήστρα. Δεν θα μου φαινόνταν παράξενο αν μάθαινα πως έχουν ξαναπαίξει μαζί. Είχαν πολύ καλό δέσιμο. Στα highlight της βραδυάς το εντυπωσιακό φινάλε του κοντσέρτου.

Στο δεύτερο μέρος μας έπαιξαν το “Alexander Nevsky”, cantata for mezzo-soprano chorus and orchestra (op. 78). Ήταν και το μόνο έργο που ήξερα. Μουσική που γράφτηκε αρχικά σαν μουσική για την ταινεία του Sergei Eisenstein Alexander Nevsky. Η ταινεία αναφέρετε στον ομώνυμο εθνικό ήρωα των Ρώσων και στις περιπέτειές του με την εισβολή των Τευτόνων Ιπποτών τον 12ο αιώνα. Ο Prokofiev πήρε την μουσική που είχε γράψει για την ταινεία και την μετέτρεψε σε καντάτα για χορωδία και mezzosoprano.

Μεγαλειώδης μουσική, που εκτελέστηκε άψογα από την ορχήστρα και την χορωδία του Μπολσόι. Επική μουσική με πολύ δυνατά μέρη, δεν θα ήμουν μακρυά από την πραγματικότητα αν θα έλεγα πως πρόσθερε στην κυριολεξία ρίγη συγκίνησης. Πολύ καλή και η mezzo-soprano Elena Manistina. Δυνατή φωνή και εκφραστικότατη μας καθήλωσε στα σημεία που είχε συμμετοχή. Θα έλεγα πως η μουσική είχε το essence της τυπικής επικής ρώσικης μουσικής και ταυτόχρονα έτυχε μιας πολύ καλής εκτέλεσης.

Το Ηρώδειο ήταν κατά τα 2/3 (ίσως και λιγότερο) γεμάτο. Από την μια λυπηρό να έρχονται ορχήστρες τέτοιας εμβέλειας και να μην γεμίζει αλλά από την άλλη περισσότερος κόσμος στο Ηρώδειο κάνει δύσκολο το να ευχαριστηθείς μια συναυλία.

Εν τέλει θα ήθελα να πως και δύο λόγια για το πρώτο κόρνο που το βρήκα εντυπωσιακό. Φοβερός ήχος, δυνατός και crystal clear, κάθε φορά που έπαιζε γλύκαινε ολόκληρη την ορχήστρα. Από τους πιο όμορφους ήχους που έχω ακούσει και με φοβερό αττάκο. Πολύ δυνατό και ταυτόχρονα πολύ καθαρό. Πολύ καλός μουσικός!

Αυτά. Ένα ιδιαίτερα καλό προεόρτιο εις αναμονή του Μπόρις Γκουντούνωφ.

Τουρλίδες και Άλλα Παράξενα Πτηνά

Μετά το πολύ όμορφο Midsummer Night’s Dream, η Όπερα της Λυόν μας επιφύλαξε μια δεύτερη πολύ ευχάριστη έκπληξη. Την περασμένη Πέμπτη 11-7-8, στην αίθουσα Μαρίκα Κοτοπούλη, απολαύσαμε το Ποτάμι με τις Τουρλίδες, του Benjamin Britten.

Πρόκειται για μια μονόπρακτη όπερα δωματίου θρησκευτικού περιεχομένου (Curlew River, A Parable for Church Performance (Op. 71), είναι το “official” όνομά της). Το έργο είναι βασισμένο σε ένα παραδοσιακό γιαπωνέζικο θεατρικό έργο Νο, το οποίο ο Μπρίττεν είχε παρακολουθήσει σε μια επίσκεψή του στο Τόκιο το 1956. Εκτός από το λιμπρέτο του έργου (το οποίο βέβαια διατήρησε την δράση αλλά την μετέφερε σε ένα Καθολικό περιβάλλον) κι άλλα στοιχεία του θεάτρου Νο είχαν διατηρηθεί στο έργο. Έτσι η κινησιολογία (ιδιαιτέρα της Τρελλής μάνας) παρέπεμπε κατευθείαν στην παράδοση του θεάτρου Νο, όπως επίσης και ο απόλυτα ανδρικός θίασος και η χρήση «μάσκας» για την απόδοση των γυναικείων ρόλων. Η Τρελλή παίζονταν από άνδρα που φορούσε περούκα και είχε το πρόσωπό του έντονα βαμμένο, ώστε να μην είναι εμφανή τα ανδρικά χαρακτηριστικά.



Το μεγαλύτερο μέρος του έργου είναι ουσιαστικά βασισμένο στην Τρελλή μάνα και στον διάλογο που κάνει πρωτίστως με τον Βαρκάρη. Καταπληκτικός ο Michael Slattery στο ρόλο της τρελλής που όχι μόνο τραγουδάει αλλά και συστρέφετε σαν φίδι για όλη σχεδόν την διάρκεια του έργου, από τον πόνο του χαμένου γιού της. Νομίζω πως η παράστασή του είναι κάτι που θα το θυμάμαι για πάρα πολύ καιρό. Πολύ καλός και ο William Dazeley στο ρόλο του βαρκάρη. Στα highlight η διήγησή του κατά την διάρκεια του περάσματος του ποταμού.

Η παράσταση που παρακολουθήσαμε είναι παραγωγή του φεστιβάλ του Εδιμβούργου, όπου και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2005.

Οι τραγουδιστές συνοδεύονται από ένα μικρό σύνολο μουσικών που περιλάμβαναν ένα φλάουτο, ένα κόρνο, μια βιόλα, ένα κοντραμπάσο, κρουστά και ένα όργανο δωματίου.

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Μουσική διεύθυνση Alan Woodbridge, Σκηνοθεσία – Φωτισμοί Olivier Py, Σκηνικά – Κοστούμια Pierre-André Weitz, Διεύθυνση σκηνής Elsa Ragon, Abbot Konstantin Wolff, Ferryman William Dazeley, Madwoman Michael Slattery, Traveller Ivan Ludlow
Spirit of the boy Grégoire Boinay, Eight Pilgrims Jérôme Avenas, Brian Bruce, Fabrice Constans, Charles Saillofest, Philippe Maury, Paolo Stupenengo, Jean-François Gay, Jean-Richard Fleurencois

Αυτά.

Καλοκαιρινά Κρεβάτια

Εξαιρετική η παράσταση της Εθνικής Όπερας της Λυόν, την περασμένη Τετάρτη 9-7-8 στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, στην αίθουσα Τριάντη (92). Παρακολουθήσαμε το Όνειρο Καλοκαιρινής Νυκτός του Benjamin Britten, οπερετική διασκευή του γνωστού έργου του Σαίξπηρ. Καιρό είχα να δω τόσο όμορφη όπερα, τόσο όμορφες εικόνες με τέτοια μουσική.

Με το που ξεκινά το έργο σε βυθίζει σε έναν απόκοσμο, μυστηριακό κόσμο. Ονειρικό κόσμο με έντονα «πηχτά» χρώματα και έναν βαθύ φωτισμό, που παγίδευε το μυαλό σε μια ψυχεδελική ατμόσφαιρα. Την ψυχεδελική ατμόσφαιρα ενέτεινε η υπνωτική σε αρκετά σημεία μουσική του Britten (χαρακτηριστική η αρχή της 3ης πράξης που μου έφερε στο νου κάτι από Penderecki ή Part) αλλά και τα ερωτικά/σεξουαλικά εικαστικά υπονοούμενα που άφηναν τα πανταχού παρόντα κρεβάτια.

Στην πρώτη πράξη ολόκληρη η σκηνή είχε καταληφθεί από ένα τεράστιο κρεβάτι με ένα έντονο πράσινο κλινοσκέπασμα. Καταπράσινος ο Όμπερον, κρύβονταν εντελώς μέσα στο περιβάλλον, εντελώς μπλέ η Τιτάνια. Στην δεύτερη πράξη πολλά κρεβάτια (5-6) ίδια και απαράλλαχτα και παραταγμένα, είχαν γεμίσει την σκηνή, ενώ το φεγγάρι που στην πρώτη σκηνή αχνόφεγγε στο βάθος τώρα είχε γεμίσει κυριολεκτικά τον χώρο, τόσο ώστε να φαίνονται μόνο τμήματά του.

Στην Τρίτη πράξη τρία ίδια κρεβάτια αιωρούνταν στη μέση της σκηνής.



Κάποια στιγμή προς το τέλος της τρίτης πράξης, το όνειρο βέβαια τελείωσε, τα μάγια λύθηκαν και τα ονειρικά χρώματα και τα κρεβάτια αναλήφθηκαν (στην κυριολεξία :-) φέρνοντας στο προσκήνιο την πραγματικότητα. Έτσι η όπερα τελείωσε μέσα σε ένα εκτυφλωτικό λευκό με όλους του πρωταγωνιστές ευτυχισμένους στη σκηνή.

Εξαιρετικοί και οι μουσικοί με προεξάρχοντα τον μαέστρο που μας έδωσε μια πολύ αρμονική με το εικαστικό μέρος ερμηνεία της παρτιτούρας του Britten.

Οι δύο πρωταγωνιστές ο κόντρα τενόρος Lawrence Zazzo και η σοπράνο Hélène Le Corre, στους ρόλους του Όμπερον και Τιτάνια αντιστοίχως, μου φάνηκαν επίσης πάρα πολύ καλοί. Από τους υπόλοιπους, αν θα έπρεπε να ξεχωρίσω κάποιους, θα ξεχώριζα τις Deanne Meek και Sinéad Mulhern, στους ρόλους των Ερμεία και Ελένη αντίστοιχα. Πολύ καλός επίσης και ο Μίλτος Γερολέμου στον ρόλο του Πουκ, που μπορεί να μην τραγούδησε αλλά ήταν καταπληκτικός με τις παντομίμες του και τα καμώματά του.

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Μουσική διεύθυνση Κωνσταντίνος Καρύδης, Σκηνοθεσία Robert Carsen, Σκηνικά – Κοστούμια Michael Levine, Φωτισμοί Davy Cunningham, Χορογραφία Matthew Bourne, Oberon Lawrence Zazzo, Tytania Hélène Le Corre, Puck Miltos Yerolemou, Theseus Simon Kirkbride, Hippolyta Elodie Méchain, Lysander Ed Lyon, Demetrius Ivan Ludlow, Hermia Deanne Meek, Helena Sinéad Mulhern, Bottom Jonathan Lemalu, Quince Lynton Black, Flute Iain Paton, Snout Stuart Patterson, Starveling Marc Callahan, Snug Konstantin Wolff, Fairy chorus Παιδική χορωδία της Opéra National de Lyon

Stabat Μater Dolorosa

Με συγκρουόμενα συναισθήματα με άφησε η συναυλία της ορχήστρας του Μουσικού Φλωρεντινού Μαΐου, την περασμένη Τρίτη 8-7-8, υπό την διεύθυνση του περίφημου αρχιμουσικού Riccardo Muti (68). Ο λόγος ήταν η αντίθεση μεταξύ της επιλογής μουσικής και του context του συγκεκριμένου event.

Η συναυλία δόθηκε στο Ηρώδειο, ως συν-παραγωγή του Φεστιβάλ και της Μαριάννας Βαρδινογιάννη (και βέβαια των καρκινοπαθών παιδιών). Ως εκ τούτου είχε πολιτικούς, celebrities, παπάδες, τον Καρατζαφέρη, τον Τζίγγερ και τους απαραίτητους παραφερνάλειους, κολαούζους, φωτογράφους κλπ. Με άλλα λόγια η μουσική δεν ήταν το focal point. Το Ηρώδειο ήταν πλήρες (η κάτω κερκίδα) με το κλασικό φεστιβαλικό κοινό που έκανε ένα φριχτό σούρσουρο, βηξίματα, κινητά κλπ, κλπ. Δεν το αδικώ και πολύ βέβαια μέσα σε τόση ζέστη σε τέτοια άβολα καθίσματα. Ωστόσο αυτό το setup δεν ήταν συμβατό με την επιλογή έργων υποβλητικής, θρησκευτικής μουσικής. Μουσικής που απαιτεί απόλυτη ησυχία και προσήλωση για να την απολαύσεις.

Η ορχήστρα και ο Riccardo Muti ήταν εξαιρετικοί. Ίσως δεν είχαν την πειθαρχία γερμανικής ορχήστρας αλλά είχαν σίγουρα περίσσια μεσογειακού συναισθήματος και γλυκύτατου ήχου, που τους βγήκε πολύ όμορφα ιδιαιτέρα στο δεύτερο μέρος – στο ροσσίνειο stabat mater. Ήταν λίγο awkward στην αρχή, υποθέτω μέχρι να συνηθίσουν το χώρο αλλά από την μέση του stabat mater του Βέρντι ήταν εξαιρετικοί.

Εξαιρετικό το κλείσιμο στο Te Deum του Βέρντι στο κλείσιμο του 1ου μέρους (σημείο όπου κανονικά θα έπρεπε να κρατάμε την ανάσα μας) αλλά και η 1η άρια του τενόρου στο δεύτερο μέρος, του Mario Zeffiri (μάλιστα την συγκεκριμένη άρια την είχα ακούσει το μεσημέρι της ίδιας μέρας στο τρίτο από τον μεγάλο Λουτσιάνο). Πολύ καλοί και οι 4 σολίστ και ιδιαίτερα η χορωδία – όσο μπόρεσα βέβαια να εκτιμήσω σε τέτοιες συνθήκες.

Κρίμα που δεν είχαμε την δυνατότητα να τους απολαύσουμε σε μια αίθουσα της προκοπής, οπού σίγουρα με τέτοια απόδοση θα χάριζαν μοναδικά vibes στο ακροατήριο.

Μας έπαιξαν:

A' Μέρος
Giuseppe Verdi (1813-1901)
Stabat Mater
Te Deum

B' Μέρος
Gioacchino Rossini (1792-1868)
Stabat Mater

Σολίστ:

Elaine Alvarez, soprano
Olga Borodina, alto
Mario Zeffiri, tenor
Ildar Abdrazakov, baritone

Ps. Ωραίο μπουζάκι η Μιλένα Αποστολάκη. Ο Βενιζέλος ξαναπάχυνε.