(another) Don Carlos

Τις προάλλες βρέθηκα για λίγες μέρες στις Βρυξέλλες και δεν έχασα την ευκαιρία να παρακολουθήσω μερικά από τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής. Έτσι την Παρασκευή 12-2-10 βρέθηκα στην Αμβέρσα και παρακολούθησα έναν Don Carlos, από την Όπερα της Φλάνδρας. Αρκετά όμορφη η Όπερα της πόλης, όχι τόσο όμορφη όσο της Γάνδης (η άλλη έδρα της Όπερας της Φλάνδρας) αλλά μάλλον μεγαλύτερη.

Η εκδοχή του Don Carlos που παρακολουθήσαμε ήταν η πρώτη ορίτζιναλ γαλλική βερσιόν, μαζί με το μπαλέτο. Ήταν η πρώτη φορά που παρακολουθούσα αυτή την εκδοχή και δεν νομίζω πως την προτιμώ από την ιταλική και πιο συντετμημένη εκδοχή. Αν δεν κάνω λάθος τα κύρια τμήματα που λείπουν από την συνήθη εκδοχή είναι η πρώτη πράξη και το μπαλέτο. Συνολικά η grand opera που παρακολούθησα, μαζί με τα διαλλείματα, διάρκεσε 5 ώρες – θα πω ψέματα αν πω πως δεν με κούρασε λιγάκι στο τέλος.

Δεν θα έλεγα πω εντυπωσιάστηκα αρχικά με αυτό που παρακολουθούσα. Πολύ λιτό σκηνικό και κλασικό ανέβασμα, με ρούχα εποχής, και μουσικώς όλα καλά αλλά τίποτε το αξιοσημείωτο. Τα ίδια πάνω κάτω ισχύουν και για τους βασικούς πρωταγωνιστές. Το μόνο στοιχείο που φαίνονταν να ξεχωρίζει ήταν ο Ροντρίγκο, τόσο ως φωνή όσο και ως εμφάνιση, παίξιμο κλπ. Το κοστούμι του επίσης ήταν αξιοπρόσεκτο. Ήταν μερικούς αιώνες πιο σύγχρονο από την εποχή που διαδραματίζονταν η υπόθεση – μαύρη μακριά δερμάτινη καμπαρντίνα και μαύρα στρογγυλά γυαλιά.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν ήταν έτσι, όπως αρχικά φάνηκε να είναι – και αυτό άρχισε να γίνεται φανερό από το μπαλέτο. Το οποίο δεν ήταν καν μπαλέτο. Ήταν η μουσική του μπαλέτου βέβαια, αλλά δεν υπήρχε κανένα μπαλέτο on stage. Αντ’ αυτού παρακολουθήσαμε μια σκηνή από θεατρικό/παντομίμα, χωρίς ομιλία. Το σκηνικό ήταν ένα διαμέρισμα με παλ αισθητική late 50’s, όπου η Έμπολι και ο Δον Καρλος παρουσιάζονταν ως ζευγάρι το οποίο έκανε το τραπέζι σε ένα άλλο ζευγάρι – Φίλιππος & Βαλουά. Το πνεύμα του θεατρικού προς φάρμα μάλλον. Άλλωστε υπήρχε μια επιγραφή πάνω από το σκηνικό που έγραφε “EBOLI’S DROOM” – Eboli’s Dream στα φλαμανδικά μάλλον. Να πω την αλήθεια τσέκαρα την υπόθεση του original μπαλέτου για να δω μήπως υπάρχει καμμιά σχέση. Το original ballet “La Peregrina” ήταν σε χορογραφία του Lucien Petipa και δεν κατάφερα να βρω καμμια στενή σχέση με το στόρι της όπερας.


Η επόμενη σκηνή ήταν λίγο awkward από πλευράς κοστουμιών μιας και διαδραματιζόνταν αμέσως μετά και προφανώς δεν είχαν χρόνο να αλλάξουν από τα σύχρονα ρούχα και παπούτσια. Έτσι έριξαν από πάνω τους ένα cloak-thing, ωστόσο τα παπούτσια και τα σύγχρονα παντελόνια φαίνονταν από κάτω, κάνοντάς τους να φαίνονται λίγο σαν ορθόδοξοι παπάδες :-)


Μετά είχαμε διάλλειμα – πριν την σκηνή του auto de fa. Και εκεί που καθόμασταν αμέριμνοι στο φουαγιέ και πίναμε το κρασάκι μας, ξάφνου σκάνε κάμερες, φωτογράφοι, ρεπορτερς χαμός! Η ρεπορτερ ανάγειλε πως όπου νάναι θα έλθει ο βασιλιάς και η βασίλισσα της Ισπανίας και όλο αυτό προβάλλονταν μάλιστα σε οθόνες αλλά και σε κάποια λευκά σημεία στους τοίχους. Δεν κατάλαβα αμέσως τι παιζόνταν και προβληματίστηκα όταν ανέφερε πως ο θα έλθει ο «βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος». Στη συνέχεια ανήγγειλε και τον μέγα Ιεροεξεταστή και επηρεασμένος από την παιγνιώδη διάθεση της σκηνής του μπαλέτου, άρχισα να σκέφτομαι μήπως έχει καμιά σχέση με το καρναβάλι :-) Βέβαια στη συνέχεια πέρασαν και οι ρακένδυτοι και ματωμένοι αιρετικοί, έφθασε και βασιλιάς και κατευθύνθηκαν μέσα από την πλατεία στη σκηνή, όπου έλαβε χώρα το auto de fa, σε γιορτινή ατμόσφαιρα αρχών 20ου αιώνα. Μάλιστα στη σκηνή που ο Δον Κάρλος ζητά από τον πατέρα του να συναντήσει τους εκπρόσωπους των Φλαμανδών, έπεσαν από τα μπαλκόνια χαρτιά εν είδη πολιτικών προκηρύξεων.





By far, η σκηνή αυτή είναι από της πιο ωραίες σκηνοθετικά στιγμές που έχω παρακολουθήσει σε όπερα. Ο σκηνοθέτης μετέφερε τα δρώμενα σε ολόκληρο το opera house και μάλιστα το έκανε με τέτοιο τρόπο, που αν δεν το ήξερες αργούσες να το καταλάβεις και εύρισκες τον εαυτό σου να είναι μέρος των δρώμενων! Για μας τους τεχνοκράτες κάτι τέτοιο ήταν quite a thing :-))))

Στη συνέχεια το hype τελείωσε και το έργο διαδραματίστηκε στην κλασικής αισθητικής παραγωγή, με την οποία ξεκίνησε.

Την συμφωνική την χορωδία της Όπερας της Φλάνδρας διεύθυνε ο Alexander Joel. Αρκετά καλά θα έλεγα, χωρίς ωστόσο να θυμάμαι και κανένα αξιοσημείωτο σημείο. Εν γένει, το ηχητικό παρτ δεν με ενθουσίασε. Κάποια σημεία μάλιστα της Branchini και του Ellero τα βρήκα χαμηλής ποιότητας. Overall θα έλεγα πως άμα έλειπαν τα σκηνοθετικά ευρήματα της 3ης πράξης δεν θα θεωρούσα πως είδα κάτι σημαντικό.

Αυτά. Να πω πως ήταν νέα παραγωγή και παρακολούθησα την πρεμιέρα

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Μουσική Διεύθυνση Alexander Joel, Σκηνοθεσία Peter Konwitschny, Σκηνικά & Κοστούμια Johannes Leiacker, Φωτισμοί Hans Toelstede, Don Carlos Jean-Pierre Furlan, Elisabeth de Valois Susanna Branchini, Rodrigue, Marquis de Posa Dario Solari, La Princesse d’ Eboli Marianna Tarasova, Philippe II Francesco Ellero d’ Artegna, Le Grand Inquisiteur Jaco Huijpen, Un Moine (Charles V) Marcel Rosca, Thibault Sabine Conzen, Le Contede Lerme/Le Héraut Thorsten Büttner, Une voix Céleste Liesbeth Devos, Députés flamands Milcho Borovinov, Adrian Fisher, Laurent Kuba, Nabil Suliman, Bruno Schraen-Vanpeperstraete, Jean Bermes