Η Όπερα της Πεντάρας

Το Σάββατο που μας πέρασε (16/1/10) είδα στο Παλλάς την Όπερα της Πεντάρας, του Bob Wilson. Και προβληματίστηκα αρκετά. Όχι τόσο για το θέαμα – που το βρήκα πολύ καλό – όσο για την γενικότερη προσέγγιση του έργου.

Νομίζω πως ο Wilson έφτιαξε μια οπτική πανδαισία. Η μία σκηνή ήταν καλύτερη από την άλλη και όλες τις παρακολουθούσες με ανοιχτό το στόμα. Οι φωτισμοί, τα σκηνικά, τα κοστούμια, οι κινήσεις των ηθοποιών ήταν όλα αναπάντεχα όμορφα.

Ωστόσο, κάτι δεν μου άρεσε. Δηλαδή αρκετά δεν μου άρεσαν και όσο περνούσε η ώρα μου πετάγονταν συνέχεια μπροστά μου και δεν με άφηναν να απολαύσω το όμορφο θέαμα.

Κατ’ αρχάς νομίζω πως το λιμπρέτο δεν ακολουθήθηκε. Δηλ. ακολουθήθηκε στο περίπου. Ενδεχομένως αυτό να ήταν μέσα στο πνεύμα των δημιουργών της όπερας, μιας και στο νου τους είχαν πως πρέπει να είναι δυνατό το ανέβασμά της ακόμη και σε ένα καμπαρέ, αλλά νομίζω πως χάθηκαν μερικές πολύ καλές στιγμές. Π.χ. η σκηνή με το Pirate Jenny μόνο σαν ref στην original μπορεί να ιδωθεί, κλπ, κλπ. Με άλλα λόγια μου φάνηκε σαν να έπρεπε να έχεις δει την Όπερα της Πεντάρας για να δεις και να καταλάβεις την Όπερα της Πεντάρας του Wilson.

Μετά νομίζω πως το μουσικό παρτ υποβαθμίστηκε πάρα πολύ. Σε στιγμές μου φαίνονταν σαν ηχητική επένδυση θεατρικού. Και εν γένει πολύ συχνά αναρωτιόμουν κατά την διάρκεια του έργου, αν έχει η όπερα καμμιά σημασία ή απλώς είναι ένα bg (θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και κάποιο άλλο) το οποίο χρησιμοποίησε ο Wilson για να στήσει τα απίθανα εικαστικά του.

Η τελευταία μου ένσταση – αν και υποπτεύομαι πως αυτή οφείλετε περισσότερο στην εγχώρια περιρρέουσα ατμόσφαιρα λόγω χούντας, αντιπολίτευσης, Θεοδωράκης κλπ, κλπ. – είναι γιατί τέτοια πρεμούρα με τον Brecht as opposed στο “θάψιμο” του Weill. Λέει κανείς πως η Τραβιάτα είναι του Πιαβέ;

ATYS

Το Σάββατο 9/1/10 παρακολούθησα στην αίθουσα Σκαλκώτας μια πολύ ενδιαφέρουσα όπερα του Lully. Το συγκρότημα Almazis μας παρουσίασε τον Άττις, ένα έργο που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1677.

Μια όπερα αρκετά προχωρημένη για την εποχή της, η οποία εισήγαγε μια σειρά από μορφολογικά στοιχεία, άγνωστα μέχρι τότε στο είδος. Τα πιο σημαντικά από αυτά (τα οποία φάνηκαν και αρκετά καλά στην συγκεκριμένη παραγωγή) είναι ο ασαφής διαχωρισμός μεταξύ ρετσιτατίβι και αριών, το πολύ μικρό range στο οποίο κινούνται οι φωνές (απ’ ότι διάβασα στο booklet της παράστασης αυτό ήταν εκούσια προσπάθεια για να είναι εύκολη η παρακολούθηση από πλευράς των θεατών), η απουσία των κλασικών μπαρόκ στολισμάτων (όπως και στο παίξιμο των έγχορδων ήταν απόν το βιμπράτο) και η σημαντική θέση του χορού στα δρώμενα.

Η παράσταση με άφησε με ανάμικτα συναισθήματα. Από την μια η όλη εικαστική προσέγγιση, η σκηνοθεσία και η χορογραφία, μου άρεσαν αρκετά έως πολύ, από την άλλη μερικά πράγματα μου χτύπησαν.

Ας ξεκινήσω από τα «κακά». Κατ’ αρχάς το σκηνικό άφηνε πολύ μικρό χώρο για τους χορευτές με αποτέλεσμα να είναι φανερή η προσπάθεια που έκαναν να μην συγκρουστούν μεταξύ τους. Μετά η τεχνική κατάρτιση και η προετοιμασία των χορευτριών μου φάνηκε ανεπαρκής – μου θύμισαν ερασιτέχνες (μήπως ήταν;)

Σημαντικό επίσης flaw μου φάνηκε η φωνητική απόδοση του Βαγγέλη Αγγελάκη, στον ρόλο του Άτυ. Η φωνή του μου φάνηκε λίγο ακατέργαστη και σε πολλά τελειώματα νομίζω πως του ξέφευγε εντελώς. Βέβαια να πω πως μετά την μέση της παράστασης βελτιώθηκε – σαν να χρειάζονταν αρκετό ζέσταμα.

Αντιθέτως πολύ καλές ήταν οι Στερέν Μπουλμπέν και Πωλ Ντρουμπινί ως Σαγγαρίδα και Κυβέλη αντιστοίχως. Τραγούδησαν με λαμπερή, γεμάτη αυτοπεποίθηση φωνή. Πολύ καλός επίσης ο Ματιέ Αΐμ ως Ίδας ενώ λιγότερο φάνηκε η Μαρία Φραγκιαδάκη ως Δωρίδα.

Με ανάμικτα συναισθήματα με άφησε επίσης η ερμηνεία του Ιάκωβου Παππά. Κάποια σημεία τα βρήκα εξαιρετικά σε κάποια άλλα διέκρινα πλαδαρότητα. Πάντως βρήκα τον ήχο πολύ του γούστου μου – τα όργανα εποχής με τα οποία έπαιζε το συγκρότημα ήταν νομίζω από τα highlights της βραδυάς.

Στα αξιοσημείωτα επίσης η πολύ καλή δουλειά στην κινησιολογία της εποχής και στις αποδώσεις των γκαβοτών, μινουεττών και των υπολοίπων χορών της εποχής, όπως και η απόδοση του δράματος και εν γένει όλο το theatrical part.

Εν κατακλείδει μια βραδυά που μπορεί να έχρηζε τεχνικών βελτιώσεων αλλά μας άφησε με την αίσθηση πως είδαμε μια αρκετά όμορφη παράσταση – μια απόδειξη πως η τεχνική τελειότητα δεν είναι πάντα απαραίτητη για μια καλή παράσταση. Βγαίνοντας είχα την εντύπωση πως ενώ όταν επικεντρωνόμουν σε επί μέρους σημεία τα εύρισκα προβληματικά, σκεφτόμουν πως είδα κάτι αρκετά όμορφο afterall.

Οι κυριώτεροι συντελεστές:

Μουσική διεύθυνση, δραματουργική επεξεργασία Ιάκωβος Παππάς, Σκηνοθεσία- σκηνικά- κοστούμια Βασίλης Αναστασίου, Χορογραφία Φάνης Καφούσιας, Φωτισμοί Βασίλης Καραργύρης, Video art Ηλίας Χατζηχριστοδούλου, Άττις Βαγγέλης Αγγελάκης,
Σαγκαρίδα Στερέν Μπουλμπάν, Κυβέλη Πολ Ντρουμπινί, Σειληνός Ρομάν Μπαϊτού, Μέλισσα Μαρία Δήμα, Δωρίς Μαρία Φραγκιαδάκη, Ίδας Ματιέ Χάιμ

Bella Venezia!

Την προηγούμενη βδομάδα βρέθηκα για ολιγοήμερες διακοπές στην Βενετία. Δυστυχώς δεν έπαιζε τίποτε ούτε στο La Fenice ούτε στο teatro Malibran. Ως συνήθως στην Ιταλία οι σκηνές είναι κλειστές τις πρώτες μέρες του χρόνου• και πέρσυ που ήμουν την ίδια εποχή στη Ρώμη τα ίδια θυμάμαι.

Εν πάσει περιπτώσει, μπορεί τα grande venues να μην έπαιζαν αλλά όλο και κάτι βρήκα. Έτσι στις 2 του μήνα στην εκκλησία του San Vidal άκουσα το συγκρότημα Interpreti Veneziani σε ένα κλασικό βενετσιάνικο πρόγραμμα.

Μας έπαιξαν στο πρώτο μέρος τις 4 εποχές του Βιβάλντι και στο δεύτερο την σουΐτα για τσέλλο και έγχορδα του Marais και έναν χορό από την Σύντομη Ζωή του de Falla.


Δεν θα έλεγα πως ήταν τίποτε ιδιαίτερο η ερμηνεία του συγκροτήματος, ωστόσο ήταν πολύ όμορφα να ακούς την μουσική του Βιβάλντι μέσα σε μια όμορφη εκκλησία στην Βενετία, κάτω από έναν τεράστιο πίνακα του Carpaccio. Πάντως στο τέλος χειροκροτήθηκαν αρκετά και μάλιστα μπίζαραν με κάτι πάλι του Marais (though I don’t remember what it was)

To ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε ανήμερα των Φώτων σε μια πολύ εντυπωσιακή εκκλησία, την βασιλική της Santa Maria Gloriosa dei Frari, την ίδια εκκλησία που είναι κι ο τάφος του Monteverdi. Στην θέση του μεγάλου πίνακα υπήρχε ένας ιδιαίτερα λαμπερός Τιτσιάνος «the Assumption of the Virgin» (η κοίμηση της θεοτόκου το λέμε αυτό στα ελληνικά;) και γενικά το σκηνικό ήταν πιο ανεβασμένο.


Σε αυτό βέβαια συνέτεινε και το συγκρότημα που μας έπαιξε και μάλιστα σε όργανα εποχής. Ήταν το Ensemble Strumentale e Coro “SANTA CECILIA”, υπό την διεύθυνση του Giuliano Fracasso.

Μας έπαιξαν στο πρώτο μέρος το Ορατόριο της Γέννησης του Camille Saint-Saëns και στο δεύτερο το πρώτο μέρος από τον Μεσσία του Händel. Τραγούδησαν οι Maria Teresa Berzaccola Σοπράνο, Laura Rizzetto Mezzo, Giovanni Comisso Basso – ήταν και ένας τενόρος και μια άλτο αλλα δεν τα σημείωσα :-|

Πολύ συναισθηματική ερμηνεία και γενικώς πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα, μιας και οι περισσότεροι μέσα στην εκκλησία ήταν ντόπιοι και απ’ ότι κατάλαβα ήταν κάτι που το έκαναν κάθε χρόνο.

Το θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα στο τέλος τους έφερε άλλες δύο φορές στη σκηνή όπου μας έπαιξαν την πρώτη φορά το μοτσάρτειο «Ave Verum Corpus» και την δεύτερη κάτι που – ξανά – δεν θυμάμαι.

Αυτά. Σίγουρα η πόλη αξίζει για περισσότερες και πιο ενδελεχείς αναζητήσεις.