From the Canyons to the Stars…

Μπορεί να μου φαίνεται αρκετά φτωχό το μουσικό σκέλος του Φεστιβάλ Αθηνών φέτος, αλλά οι παραστάσεις που έχω παρακολουθήσει μέχρι στιγμής είναι η μία καλύτερη από την άλλη. Έτσι, μετά την εντυπωσιακή εμφάνιση του Ensemble Modern τον περασμένο Γενάρη, ένα άλλο πολύ σημαντικό συγκρότημα μοντέρνας μουσικής παρακολουθήσαμε την περασμένη Δευτέρα 23-6-8 στο Ηρώδειο (90).

Είναι η δεύτερη φορά που παρακολουθώ το Ensemble intercontemporain, μιας και το είχαμε παρακολουθήσει και περσυ στο φεστιβάλ Αθηνών, πάλι υπό την Susanna Mälkki. Αυτή την φορά, συμμετέχοντας στον εορτασμό για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Olivier Messiaen, μας έπαιξαν το υποβλητικότατο Des canyons aux étoiles...

Τα μέρη:

i. Le désert (Η έρημος)
ii. Les orioles (Οι φλώροι)
iii. Ce qui est écrit sur les étoiles (Αυτό που είναι γραμμένο στα άστρα)
iv. Le cossyphe d'Heuglin (Ο κοκκινολαίμης)
v. Cedar Breaks et le don de crainte (Το Cedar Breaks και το δώρο του δέους)
vi. Appel interstellaire (Διαστρικό κάλεσμα)
vii. Bryce Canyon et les rochers rouge-orange (Το Bryce Canyon και οι κοκκινωποί βλάχοι)
viii. Les ressucités et le chant de l'étoile Aldebaran (Οι αναστημένοι και το τραγούδι του άστρου Aldebaran)
ix. Le moquer polyglotte (Μίμος ο πολύγλωσσος)
x. La grive des bois (Η τσίχλα του δάσους)
xi. Omao, leiothrix, elapaio, shama
xii. Zion Park et la cité céleste (Το Zion Park και η ουράνια πόλη)

Το έργο παραγγέλθηκε to 1971 από την σοπράνο Alice Tully στον Messiaen, για τον εορτασμό των 200 ετών της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο Alice Tully Hall το 1974. Πρόκειται για ένα έργο με 12 μέρη, που ο Messiaen το εμπνεύστηκε από ένα ταξίδι που έκανε στα φαράγγια της Γιούτα και της Αριζόνα.

Θα έλεγα πως είναι ένα έργο πλήρως μπολιασμένο από την αμερικάνικη φύση, μιας και εκτός από τα φαράγγια, εμφανίζεται η έρημος και ένα πλήθος τοπικών πουλιών, που τόσο αγαπούσε ο Messiaen (o οποίος εκτός από μουσικός ήταν και ορνιθολόγος). Και πέρα από τα γήινα η μουσική υψώνετε στα άστρα, στον έναστρο ουρανό πάνω από τα επιβλητικά φαράγγια.

Η πληθώρα των ήχων που παράγονται από το μουσικό σύνολο είναι τεράστια. Προλαμβάνεται μια πολύ μεγάλη ποικιλία κρουστών: ξυλορίμπα (ξύλινη μαρίμπα), glockenspiel, wind machine (ανεμομηχανή;), γεώφωνο (οργανο που εφεύρε ο Messiean ειδικά για το έργο), πιάνο, καμπάνες, πολλά γκόνγκ, whip, 2-3 τύμπανα, thundersheet και αρκετά άλλα εξωτικά παραφερνάλια των οποίων τα ονόματα αγνοώ. Επίσης υπήρχε μια μεγάλη ποικιλία πνευστών: 3 τρομπέττες, 3 τρομπόνια, 2 φαγγότα, ένα κόντραφαγγοτο, 3 κόρνα, ένα αγγλικό κόρνο, 3 φλάουτα, 1 πίκολο, 2 κλαρίνα, 1 κουαρτίνο (μιας και γράφω από μνήμης ίσως δεν είναι και πολύ σωστά τα νουμερα). Και καμμια 15αριά έγχορδα.

Στα highlight τα τρία φαράγγια αλλά πρωτίστως το ονειρικό τραγούδι του Αλντεμπαράν. Πλατιές νότες που σε ταξίδευαν κρατώντας την αναπνοή σου. Κάθε μουσική φράση σημειώνονταν από τα κουδουνίσματα του glockenspiel, της ξυλορίμπας και τα κελαϊδίσματα του πίκολο. Σε βύθιζε σε έναν ονειρικό κόσμο με τα sparkling κρουστά να επιτείνουν με τις διακοπές της μελωδίας την αίσθηση της χαύνωσης. Καταπληκτικό κομμάτι!

Μοναδική παραφωνία το ακροατήριο. Είχαμε συνεχείς αποχωρήσεις καθόλη την διάρκεια. Φαντάζομαι θα ήταν αρκετά ενοχλητικό για τους μουσικούς να παίζουν μπροστά σε ένα κοινό που συνέχεια κόσμος σηκώνετε και φεύγει. Προφανώς ο κόσμος ήλθε για το Ηρώδειο παρά για την μουσική. Οπότε μόλις έκατσε κανένα μισάωρο, σηκώθηκε να φύγει  Επίσης είχε αρκετό αέρα που «ενοχλούσε» την μουσική, καθώς και 1-2 παιδάκια που έκλαιγαν από μακρυά. Τι να κάνουμε, τα κακά του Ηρωδείου…