Ρεσιτάλ βήχα

Το προηγούμενο Σάββατο (14-4-7) παρακολούθησα στη μεγάλη αίθουσα του Μεγάρου το ρεσιτάλ της Mitsuko Uchida (65), αφιερωμένο αποκλειστικά στον Μπετόβεν. Μας έπαιξε στο πρώτο μέρος τις 6 Μπακατέλλες, op. 126 και την σονάτα αρ. 28 op. 101 στο δεύτερο την σονάτα αρ. 29 op. 106, «Hammerklavier».

Προς αρκετά μεγάλη μου έκπληξη, η Uchida πρέπει να είναι πολύ δημοφιλής στο Αθηναϊκό κοινό. Μέσα στην αίθουσα δεν έπεφτε καρφίτσα! Και από φίλους που έψαχναν εισιτήρια από την Τετάρτη του Πάσχα έμαθα πως δεν υπήρχε τίποτε. Παράξενο αυτό, μιας πριν λίγες μέρες η ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας έπαιξε σε ένα μισο-άδειο Μέγαρο. Υποθέτω βέβαια πως έπαιξε ρόλο και η ολοσέλιδη συνέντευξη της Uchida στο Κυριακάτικο Βήμα, συνέντευξη αρκετά ενδιαφέρουσα. Φαίνεται πως ο ΔΟΛ μερικά «παιδιά» του τα αγαπάει περισσότερο από άλλα :-)

Το πολυπληθές κοινό όμως κουβάλησε μαζί του και πολυπληθέστατους ανοιξιάτικους βήχες. Τόσο πολύ βήχα καιρό είχα να ακούσω! Όπως και να το κάνουμε είναι εμπειρία να προσπαθείς να απολαύσεις ένα pianissimo και η κυρία από πίσω να βήχει επανειλημμένως στο πιο σιγανό σημείο. Έτσι μου ήλθε στο διάλλειμα να της ζητήσω τα χρήματα που πλήρωσα για το εισιτήριο! Στο κάτω-κάτω κυκλοφορούν αντιβηχικά σιρόπια, χάπια, καραμέλες κι αν δεν είναι αποτελεσματικά, μπορεί να κάτσει κανείς και σπίτι του!

Anyway…

Η Uchida ντύθηκε πολύ εντυπωσιακά και πολύ γιαπωνέζικα για την περίσταση. Με το χρυσαφί λαμπυρίζον φαρδύ παντελόνι της και το αραχνοΰφαντο άσπρο μπερτοειδές σακάκι έμοιαζε με πεταλούδα. Μου άρεσε πολύ και την βρήκα πολύ ταιριαστή γιαπωνέζα :-)

Ωστόσο, η ερμηνεία της δεν μου πολύ-άρεσε. Την βρήκα κάπως … ακραία; για ειδικά γούστα; Νομίζω πως η προσωπική της ματιά στα έργα δεν μου ταιριάζει. Και μιλάω όχι τόσο για της μπακατέλλες, όσο για τις σονάτες. Ενώ ήταν πολύ καλή στα αργά μέρη (το adagio της 29 ήταν εξαιρετικό) στα γρήγορα, έντονα μέρη δεν ήταν του γούστου μου. Θα έλεγα πως σε μερικά μέρη (πχ στο 1ο της 29) με εκνεύρισε και λίγο. Έπαιζε όλα τα forte fortissimo και μάλιστα πριν από τις δυνατές συγχορδίες έκανε μια μεγάλη παύση, μετά χτύπαγε τα πλήκτρα με όλη της την δύναμη αναπηδώντας ολόκληρη στο σκαμνί και μετά έκανε άλλη μια μεγάλη παύση. Εντάξει, το έκανε 1-2 φορές αλλά δεν είναι και για χόρταση! Σαν αποτέλεσμα έδωσε – ή εισέπραξα εγώ τουλάχιστο – μια αποσπασματική μορφή στα έργα, σαν να είναι συρραφές από μουσικά μέρη παρά ολοκληρωμένα έργα. Βέβαια δεν ήθελε και πολύ κόπο να το κάνει αυτό, μιας και η Hammerklavier έχει εγγενώς αυτό το χαρακτηριστικό. Ωστόσο, είναι συζητήσιμο κατά πόσο το να το φέρεις αυτό στα άκρα μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία.

Εν πάσει περιπτώσει, στο κοινό άρεσε πάρα πολύ, φέρνοντάς την πίσω στη σκηνή 3-4 φορές στο τέλος.

Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks

Πριν δύο χρόνια βρισκόμουν στο Μόναχο για ένα long weekend και ανακάλυψα την Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και το πανέμορφο σπίτι της. Μέχρι τότε ήξερα μόνο την Όπερα, τα μπαλέτα και την φιλαρμονική. Είχα παρακολουθήσει μια πολύ καλή συναυλία (Mozart, Haydn και την 3η του Skriabin, αν θυμάμαι καλά) υπό τον Ρικάρντο Μούτι, σε μια καταπληκτική αίθουσα (πρέπει να είναι η πιο εντυπωσιακή μοντέρνα αίθουσα συναυλιών που έχω επισκεφτεί) που έκανε το Μέγαρο Μουσικής να μοιάζει σαν φτωχός συγγενής. Εκ των υστέρων έμαθα πως η συγκεκριμένη ορχήστρα θεωρείται σταθερά μέσα στις top10 κορυφαίες ορχήστρες στον κόσμο.

Έτσι δεν υπήρχε περίπτωση να χάσω την έλευσή της στην Αθήνα (Μ. Δευτέρα και Μ. Τρίτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Δυστυχώς δεν κατάφερα να παρακολουθήσω και τις δύο βραδυές. Και αρκετά στενοχωρήθηκα γι’ αυτό μιας και την Μ. Δευτέρα το βράδυ ήταν παρούσα και η χορωδία, την οποία ο Μπέρνστάϊν είχε αποκαλέσει «την καλύτερη του κόσμου». Ωστόσο αισθάνομαι εξαιρετικά τυχερός που παρακολούθησα την χτεσινοβραδινή (3-4-7) συναυλία (93), υπό τον Mariss Jansons. Νομίζω πως ήταν μια από τις 4-5 καλύτερες συναυλίες που έχω παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια.

Έπαιξαν την 2η του Μπετόβεν στο πρώτο μέρος και την 1η του Μάλερ (την επονομαζόμενη και «Τιτάν») στο δεύτερο. Και δυστυχώς έπαιξαν σε ένα μισογεμάτο Μέγαρο! Αναρωτιέμαι με τι κριτήρια πάει ο κόσμος στις συναυλίες.

Well... έπαιξαν like god meant to be! Μπετόβεν με ένα εντελώς Beethovenish way... ανεβοκατεβάσματα από τα έγχορδα σε τέλειο συγχρονισμό, οι χαρακτηριστικοί διάλογοι έγχορδων - πνευστών και ένα πρώτο μέρος εξαιρετικό, μας έβαλαν εντελώς στο πνεύμα και στο ότι θα είχαμε μπροστά μας μια πάρα πολύ καλή βραδυά. Να ξεχωρήσω το υπέροχο τρίτο μέρος, το σκέρτζο, που είναι και το πρώτο σκέρτζο στην ιστορία της κλασικής συμφωνίας (υπό την έννοια ότι είναι η πρώτη φορά που αντικαθίσταται από τον Μπετόβεν το μινουέτο με το σκέρτσο). Το ξέσπασμα του κοινού στο τέλος, από τα πιο έντονα που έχω ακούσει στην Ελλάδα, νομίζω πως εξέφρασε ακριβώς αυτό που εισέπραξε από την ορχήστρα.

Ακολούθησε στο δεύτερο μέρος ένας από τους καλύτερους Μάλερ που έχω ακούσει. Από τις περιπτώσεις που μένεις με ανοιχτό το στόμα και θαυμάζεις είτε κλείνεις τα μάτια και «ταξιδεύεις». Λοιπόν, μου έφεραν στο νου το google earth. Άψογη εικόνα από μακρυά, αλλά κι αν πάλι ήθελες να εστιάσεις στην παραμικρή λεπτομέρεια, πάλι διακριτή και τέλεια ήταν. Και πάντα σε πρώτο πλάνο η τεράστια ικανότητα της ορχήστρας να αποδίδει άκοπα και με χαρακτηριστική άνεση ό,τιδήποτε μπορεί να είχε στο νου του ο μαέστρος. Μας έκαναν κοινωνούς, με τον καλύτερο τρόπο, του ακατάπαυστου βηματισμού του Μάλερ προς το θάνατο, του αφόρητου the death is upon us. Πραγματικά ένα σύνολο από σολίστες σε μια ορχήστρα διαμάντι.

Δεν έκαναν κανένα από τα special fx που αναφέρει ο JustAnotherGoneOff. Όμως στο πρώτο μέρος ο μαέστρος είχε βάλει μερικές τρόμπες να παίζουν από το πίσω μέρος της αίθουσας, εν είδη διαλόγου με την ορχήστρα. Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο είναι στα instructions του Μάλερ, πάντως ήταν πετυχημένο. Πάντως τα κόρνα δεν σηκώθηκαν να στρέψουν τις καμπάνες τους προς το κοινό.

Είπα πολλά για την ορχήστρα και παρέλειψα τον μαέστρο. Τον Mariss Janson τον είχα δεί στην τηλεόραση πριν δύο χρόνια να διευθύνει την φιλαρμονική της Βιέννης, στην παραδοσιακή πρωτοχρονιάτικη συναυλία. Βέβαια από ένα τέτοιο event, δεν καταλαβαίνεις και πολλά πράγματα, παρά μόνο πως για να επιλεγεί, μάλλον καλός θα είναι. Και επίσης πως μοιάζει αρκετά στον Willem Dafoe :-) Εχτές πάντως ήταν σουπερ! Σε διαβολεμένη διάθεση, έριξε την προσωπική του ματιά στα έργα, και σαν επιστέγασμα μας χάρισε έναν καταπληκτικό Μάλερ. Πρέπει μάλιστα να άρεσε και στον ίδιο αλλά και στην ορχήστρα πάρα πολύ. Φάνηκε από τα γελάκια τους και τις χαρές που έκαναν στο τέλος. Μαέστρος και ορχήστρα σε μια πολύ καλή βραδυά.

Στο τέλος μπίζαραν και δύο φορές :-)

Μια βραδυά-σταθμός που θα την θυμάμαι σίγουρα για πάρα πολλά χρόνια.

Ps. Μήπως ήταν κανείς στην πρώτη βραδυά?

ps2. Καλό Ανάσταση και Καλό Πάσχα!