not (Maria Callas)

Την περασμένη Τρίτη (26-9-7) παρακολούθησα στο Ηρώδειο την συναυλία/γκαλά όπερας, που οργάνωσε η ΜΚΟ για το κτήριο όπερας στην Αθήνα, στα πλαίσια του εορτασμού για το έτος Μαρία Κάλλας (74).

Η επιλογή του ρεπερτορίου ενδιαφέρουσα. Το booklet της συναυλίας λέει πως συνειδητά δεν επιλέχτηκαν ρόλοι και μουσικές που να παραπέμπουν στην Κάλλας γιατί με αυτό τον τρόπο υπογραμμίζετε η διάσταση που την ξεχώριζε από άλλους ομότεχνούς της. Εμένα μου φαίνεται λίγο κουκουρίκου αυτός ο συλλογισμός, αλλά από την στιγμή που βγαίνει ένα ενδιαφέρον event δεν με χαλάει.

Το ενδιαφέρον βέβαια ήταν να (ξανά)ακούσω την Musica Aeterna και τον Θεόδωρο Κουρεντζή, τους οποίους την πρώτη φορά που τους άκουσα δεν με είχαν ενθουσιάσει. Αυτή τη φορά, η ορχήστρα ήταν ενισχυμένη με μουσικούς από την κρατική όπερα του Novosibirsk, της οποίας επίσης έχει την διεύθυνση ο Κουρετζής. Βέβαια το ενδιαφέρον αυτό ήταν πρωτίστως προσωπικό. Αντικειμενικά, μάλλον το focus ήταν στις δύο τραγουδίστριες, την mezzo Vesselina Kasarova και την σοπράνο Simone Kermes.

Μας έπαιξαν:

Α’ Μέρος

• Rameau - PLAΤΕΕ, Les Boreades: Suite
• Mozart - COSI FAN TUTTE, Duo Dorabella/Fiordiligi: ''Ah guarda sorella" - Kasarova/Κermes
• Haendel - ALCINA, Aria di Ruggiero: "Sta nell'ircana pietrosa tana" - Vesselίna Kasarova
• Haendel - GIULIO CESARE, Aria di Cleopatre: "Pianjero" - Simone Kermes
• Gluck - ORFEO ΕD EURYDICE, "Dance of Blessed spirits"
• Mozart - LΕ ΝΟΖΖΕ DI FIGARO, Ouverture

Β’ Μέρος

• Mozart - DON GIOVΑΝΝΙ, Ouverture
• Mozart - COSI FAN TUTTE, Aria di Fiordiligi: "Come scoglίo" Simone Kermes
• Gluck - ORPHEE ΕΤ EURYDICE (Berlioz version), Aria di Orphee: ''Amour, viens rendre a mon ame" - Vesselίna Kasarova
• Tchaikovsky - ROMEO ΑΝD JULIA
• Vivaldi - LΑ FIDA NINFA, Aria di Morasto: "Dίte ohίme" - Simone Kermes
• Vivaldi - L' ΟLYMPIADE, Aria di Aminta: "Siam navi all onde algentί" - Simone Kermes
• Bizet - CARMEN, Ouverture
• Bizet - CARMEN, Aria di Carmen - Habanera: "L' amour est un oiseau rebelle"- Vesselίna Kasarova

ENCORES

• Verdi - LΑ FORZA DEL DESTINO, Ouverture
• Gounod - SAPHO, Aria di Sapho : ''Oiι suis-je" - "Ο ma lyre immortelle"- Vesselίna Kasarova
• Offenbach - LES CONTES DΉΟFFΜΑΝΝ, Duo "Belle nuίt, ό nuit d' amour"- Kasarova/Κermes

Μετά λοιπόν και την δεύτερη ακρόαση, νομίζω πως επιβεβαιώθηκε η πρώτη μου εντύπωση: η ορχήστρα μου φαίνεται αδύνατη σε έργα ρομαντικού ρεπερτορίου. Ωστόσο ήταν εξαιρετική στα κλασικά και κυρίως μπαρόκ έργα που ερμήνευσε.

Η ορχήστρα ξεκίνησε εντυπωσιακά με τον χορό των βοριάδων από το τέλος της 3ης πράξης της Πλαταίας, που την είχαμε δεί πέρσυ τέτοια εποχή στο Μέγαρο. Τεχνικώς άψογοι οι μουσικοί και εξαιρετικό το δέσιμο της ορχήστρας. Πολύ κάλη άρθρωση και συντονισμός, ξεχώριζες ολοκάθαρα και την παραμικρίτερη μουσική φράση. Το γρήγορο στακάτο ύφος του Κουρετζή ταιριάζει πολύ σε αυτό το είδος και έτσι η ορχήστρα φάνηκε να λάμπει.

Πολύ καλές και οι δύο τραγουδίστριες, δεν έμειναν πίσω και ερμήνευσαν πολύ όμορφα το πρόγραμμά τους. Μάλιστα το σκερτσόζικο ύφος με το οποίο ξεκίνησαν στο ''Ah guarda sorella", έδειξε πως θα πήγαινε πολύ καλά η βραδυά. Ωστόσο νομίζω πως ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην Kasarova, η οποία έχει μια πολύ εκφραστική βελούδινη φωνή και πραγματικά συνεπήρε το ακροατήριο με την τέχνη της. Κορυφαία στιγμή της βραδυάς (μαζί με την άρια της Aminta από την Ολυμπιάδα) η ερμηνεία της στην άρια από την Σαπφώ του Γκουνό (αν δεν κάνω λάθος) στο 2ο μπιζάρισμα.

Και ενώ όλα πήγαιναν μια χαρά ήλθε ο Τσαϊκόφσκυ να μας χαλάσει λίγο την σούπα. Ήχος ρηχός, σώμα αδύνατο, φτωχά dynamics και μια ερμηνεία που θαλασσόδερνε στα κύματα, μας μείωσε αρκετά τον ενθουσιασμό. Πρέπει να πω εδώ, πως για την ερμηνεία του Τσαϊκόφσκυ η ορχήστρα ενισχύθηκε με καμμιά 15αριά ακόμη μουσικούς και η πρώτη σειρά των βιολιών προς το ακροατήριο άλλαξε τα όργανά τους και τα δοξάρια τους, προφανώς για να πετύχουν πιο σύγχρονο ήχο (χρησιμοποιούσαν όργανα εποχής στα έργα παλαιάς μουσικής). Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα ήταν φτωχό. Το ίδιο φτωχός ο ήχος ήταν και στα υπόλοιπα ρομαντικά έργα, μάλιστα στην Habanera παρέσυραν προς τα κάτω την κατά τα άλλα εξαιρετική Kasarova.

Το άλλο που δεν μου άρεσε ήταν η (ελαφριά) ενίσχυση του ήχου στα έγχορδα και στις τραγουδίστριες. Δεν κατάλαβα για τι χρειάζονταν (δηλαδή κατάλαβα, απλά δεν έπρεπε να γίνει). Αφήστε που το ένα μικρόφωνο ήταν κοντά στον μαέστρο και ακούγαμε ενισχυμένους και όλους τους συριγμούς που άφηνε στις στιγμές έντασης. Εν γένει μια από τις απολαύσης μιας ζωντανής εμφάνισης είναι και η διαχείριση της φυσικής έντασης του ήχου και δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό πρέπει να υποτιμάται. 'Αλλωστε αξιολογείται και αυτό όπως και η τσούκα που έκανε μια τρομπέτα σε ένα σάλπισμα στο Ρομέο & Ιουλιέτα. Πραγματικά θα το σκεφτόμουν πολύ σοβαρά και μπορεί και να μην πήγαινα αν ήξερα πως ο ήχος θα ήταν ενισχυμένος.

Εν κατακλείδει, μια λίγο άνιση βραδυά από την οποία έφυγα προτιμώντας να συγκροτήσω την υπέροχη μουσική του Βιβάλντι, στο τελευταίο baroque κομμάτι της συναυλίας.