Carmen

Την περασμένη Τρίτη (5-6-7) και παρ’ όλες τις απειλές του καιρού (υπόσχονταν ολημερίς βροχή αλλά στο τέλος μας λυπήθηκε) παρακολούθησα την Κάρμεν στο Ηρώδειο (67), μια καινούργια παραγωγή της Λυρικής. Παράξενη παράσταση. Αρκετά άνιση – το θεατρικό part ήταν πολύ καλό, το μουσικό μέτριο overall. Βέβαια ο κύριος λόγος για αυτό ήταν το Ηρώδειο. Χώρος ξεχωριστός, προσφέρετε για ιδιαίτερες προσεγγίσεις μόνο που δεν ξέρεις πως θα σου βγουν.

Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Η σκηνή είχε μεγαλώσει αρκετά. Είχε καταλάβει και τις πρώτες 4 θέσεις της κερκίδας δίνοντας άπλετο χώρο στους πρωταγωνιστές. Βέβαια υπήρχε πρόβλημα για το που να βάλουν την ορχήστρα, οπότε επέλεξαν να φτιάξουν ένα σκάμμα προς το πίσω μέρος. Πράγμα που με την σειρά του δημιούργησε νέα προβλήματα: τόσο προβλήματα συντονισμού (μαέστρος με τραγουδιστές) όσο και προβλήματα ήχου.

Τα προβλήματα με τον μαέστρο να είναι πίσω από τα δρώμενα (το είχαμε ξαναδεί αυτό το πρόβλημα στην έναρξη της σαιζόν, στον Ντον Τζιοβάνι στο Ακροπόλ) αντιμετωπίστηκε με δύο αρκετά μεγάλες οθόνες δεξιά και αριστερά πάνω από τις κερκίδες και με μια σειρά μικρότερων οθόνων που κρύβονταν κάτω από ένα πεζούλι, που διέτρεχε γύρω-γύρω όλο το σύνορο της σκηνής με τις κερκίδες.

Τα προβλήματα ήχου ήταν εμφανή μάλλον μόνο στις πρώτες σειρές και θα πρέπει να μειώνονταν αρκετά όσο ανέβαινες προς τα πάνω. Εγώ δυστυχώς είχα την φαεινή ιδέα να βγάλω εισιτήρια μπροστά-μπροστά, στη σειρά 7 και στα πλάγια. Η σειρά 5 ήταν άδεια γιατί χρησιμοποιούνταν για τα δρώμενα, οπότε ήμουν σχεδόν μέσα στη σκηνή. Απόλαυσα βέβαια την Habanera από την Graves από απόσταση 3 μέτρων, αλλά η μουσική από την ορχήστρα έρχονταν από μακριά και ξεκομμένη και έχανα την αίσθηση της ενότητας και της ολότητας των δρώμενων.

Επίσης την ορχήστρα την άκουγα όχι σαν ένα σύνολο αλλά σαν μεμονωμένες ομάδες οργάνων. Μάλιστα όταν έπαιζαν κάποια γρήγορα ακοπαγιαμέντα τα μπάσα μαζί με τα κρουστά το πρόβλημα ήταν πολύ έντονο, μιας και τα μπάσα ήταν στην μια άκρη του σκάμματος και τα κρουστά στην άλλη. Το πρόβλημα με τον ήχο επιτείνονταν από τον αέρα που ανάλογα με την φορά του αυξομείωνε την έντασή του – γνωστά και λίγο-πολύ αναμενόμενα βέβαια αυτά τα προβλήματα με τον αέρα στους ανοιχτούς χώρους.

Στο καθαρά θεατρικό μέρος από την άλλη, νομίζω πως ήταν πολύ όμορφη η προσέγγιση του Pimlott. Η υπόθεση είχε μεταφερθείς σε πιο σύγχρονη εποχή (στην Ισπανία του Φράνκο;), οι στρατιώτες είχαν γίνει αστυνομικοί, οι λαθρέμποροι δουλέμποροι και οι εργάτριες της καπνοβιομηχανίας σε κοπτοραπτούδες θαρρώ, η ταβέρνα του Λίλλας Πάστια είχε γίνει μπαρ κλπ, κλπ. Στη σκηνή επικρατούσε συνεχής αναβρασμός, πέρα από τους μόνιμους τσακωμούς της Κάρμεν με τον δον Χοσέ, μηχανάκια και αυτοκίνητα τριγυρνούσαν στη σκηνή, εν γένει ήταν παράσταση που δεν σε άφηνε λεπτό να ησυχάσεις.

Επίσης τα χορευτικά ήταν πολύ πετυχημένα, αν και εδώ φάνηκαν προβλήματα συντονισμού και μάλιστα αρκετά πιο έντονα. Η ιδέα με τα μαυροφορεμένα κορίτσια και τους καμπαλλέρος που έκοβαν βόλτες συνεχώς στη σκηνή επίσης ήταν εύστοχη, μιας και ακόμη σε στιγμές μεγάλης ηρεμίας (που βέβαια είναι λίγες σε αυτή την όπερα) έδιναν την αίσθηση ότι όπου να ‘ναι κάτι θα συμβεί.

Τα σκηνικά αρκετά λιτά, ουσιαστικά ένας μεγάλος κενός χώρος, με κάποιο focus point στο μέσο του ακριβώς μπροστά από την ορχήστα, όπου ήταν συνήθως και το κέντρο της δράσης. Οι δύο συγκεντρώσεις ψηλών κεραιών, στο πίσω μέρος δεξιά και αριστερά, ομολογώ πως δεν κατάλαβα τι ρόλο έπαιζαν.

Δεν θα έλεγα πως με ενθουσίασε η Graves (λαμβάνοντας υπόψη βέβαια τα προαναφερθέντα προβλήματα ήχου – κάθε φορά που τραγουδούσε με πλάτη προς εμένα ο ήχος λες και έμπαινε στο mute). Από την άλλη βρήκα αρκετά καλό τον δον Χοσέ και πολύ καλή την Μικαέλα. Ο Χάρης Αδριανός επίσης μου άρεσε πολύ ως λαθρέμπορος – έδωσε μια σπιρτόζικη, νεανική και «μεσογειακή» διάθεση στα δρώμενα που βρήκα πολύ ταιριαστή.

Η ορχήστρα της Λυρικής λίγο άχρωμη μου φάνηκε, αλλά και πάλι δεν είναι κάτι που δεν το περίμενα – δεν θα έλεγα πως επηρέασαν θετικά ή αρνητικά το όλο έργο (αν εξαιρέσεις ένα δυνατό φάλτσο του φλάουτου στο σόλο της αρχής της τρίτης πράξης, δατ ιζ).

Οι συντελεστές του έργου:

Moυσική Διεύθυνση Λουκάς Καρυτινός, Σκηνοθεσία Steven Pimlott Χορογραφία Aletta Collins, Σκηνικά – Κοστούμια Alison Chitty, Φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος, Carmen Denyce Graves, Micaëla Τσέλια Κοστέα, Frasquita Μαρία Μητσοπούλου, Mercedes Ειρήνη Καράγιαννη, Don José Michael Wade Lee, Escamillo Kύρος Πατσαλίδης, Zuniga Δημήτρης Κασιούμης, Morales Κώστας Μαυρογένης, La Dancaire Χάρης Ανδριανός, Remendado Νίκος Στεφάνου, Une marchande des oranges Ηλέκτρα Βάργκα, Un bohémien Τάσσος Δημεγγέλης, Andres Παναγιώτης Πρίφτης

Εν τέλει με προβλημάτισε αρκετά το με τι προσδοκίες θα πρέπει να πηγαίνουμε στο Ηρώδειο. Γιατί κακά τα ψέματα την μουσική δεν μπορούσες να την φχαριστηθείς. Από την άλλη ένας conventional χώρος δεν δίνει την δυνατότητα για να παίξεις με τον χώρο όπως το Ηρώδειο, και σίγουρα δεν προκαλεί το ίδιο την δημιουργηκότητα των σκηνοθετών και των σκηνικών.