Ah Tosca! pagherai ben cara la sua vita!

Την περασμένη Πέμπτη (22/3/7) παρακολούθησα την Tosca στην Λυρική (75). Πρέπει να ήταν η τρίτη ή τέταρτη φορά που βλέπω αυτή την όπερα, η οποία θεωρείται δικαίως μάλλον μέσα στις top-ten των τελευταίων … 3-4 αιώνων :-) Ο λόγος βέβαια είναι η καταπληκτική μουσική του Πουτσίνι, και το δέσιμό της με το εξαιρετικά έντονο και γεμάτο δράση, πάθη και … timeless πατριωτισμό λιμπρέττο των Luigi Illica και Giuseppe Giacosa. Η Τόσκα λοιπόν φτιάχτηκε με την σωστή συνταγή και μάλιστα πολύ πετυχημένα, μιας και καταφέρνει για παραπάνω από 100 χρόνια (πρεμιέρα 14 Ιανουαρίου 1900 στο θέατρο Contanzi στη Ρώμη) να συγκινεί ακόμη τόσο πολύ.

Με αντικρουόμενα συναισθήματα με άφησε η παράσταση. Προβληματίστηκα αρκετά ως προς το τι ακριβώς δεν μου άρεσε και δεν μπορώ να την χαρακτηρίσω superb, μιας και η παράσταση είχε την τύχη να έχει δύο εξαιρετικούς πρωταγωνιστές σε πολύ καλή μέρα, στην άνοδο της καριέρας τους, που είμαι βέβαιος πως σε λίγα χρόνια θα λάμπουν στο παγκόσμιο στερέωμα. Ο λόγος βέβαια πρωτίστως για την Kristine Opolais στον ρόλο της Tosca αλλά και τον Misha Didyk στο ρόλο του Cavaradossi (θα έλεγα πως o Didyk μάλλον άρχισε να διανύει την golden age του – ίσως να είναι λίγο υποτιμητικό να τον χαρακτηρίσω «αναδυόμενο»). Καταπληκτικές φωνές γεμάτες ένταση, πάθος και μουσικότητα κάθε φορά που άρχιζαν μια άρια μαγνήτιζαν. Νομίζω πως το Vissi, d’ arte της Opolais αλλά και τα L’ arte nel suo misterο και Οh, dolci baci του Didyk ήταν τα καλύτερα live που έχω ακούσει. Πραγματικά σε συνέπαιρναν. Και όχι μόνο με την φωνή τους αλλά και με το παίξιμό τους. Πολλά μπράβι και στους δύο τους!

Ωστόσο παρόλο που η όπερα ευτύχησε να έχει δύο πραγματικά αστέρια μου φάνηκε πως ατύχησε βασικά στον Scarpia, αλλά και σε ένα μικρότερο βαθμό στη σκηνοθεσία/σκηνικά. Ο ρόλος του Scarpia δεν νομίζω πως ταιριάζει στον Peter Sidhom. Ίσως ο Στίβεν Κετσούλιους να ανεβάσει κατά πολύ την όπερα αλλά εγώ δυστυχώς είδα τον Sidhom. Ο Sidhom μας είχε χαρίσει έναν εξαιρετικό Leporello ως basso buffo πριν λίγους μήνες και δεν μπορούσα να τον βγάλω από το μυαλό μου κάθε φορά που έκανε κάποια γκριμάτσα. Ως Scarpia δεν έπεισε. Μια από της αγαπημένες μου σκηνές, το closing της 1ης πράξης με το απειλητικότατο Va, Tosca! νομίζω πως ήταν εντελώς ανεπαρκές. Έχω στο νου μου το συγκεκριμένο μέρος να είναι ο ορισμός της απειλής, υπόγειο, καταχθόνιο και κρύο. Ο Sidhom δεν ξέρω τι είχε στο νού του όταν το τραγουδούσε και έτσι όπως κουνούσε το κεφάλι του. Σίγουρα όμως δεν ήταν απειλητικός. Ούτε καν κακός δεν μου φαίνονταν! Μα μπορείς να έχεις Τόσκα με Scarpia ο οποίος δεν είναι τουλάχιστον κακός??? Αφήστε την χορωδία που έλεγε ένα Te Deum που δεν κόλλαγε με τίποτα. Εν γένει τα χορωδιακά μέρη ήταν επίσης όχι καλά articulated μέσα στο έργο. Φάνταζαν ξένα και δεν μπήκαν ούτε στιγμή θαρρώ στο κονσεπτ.

Η σκηνοθεσία νομίζω επίσης πως ήταν από τα αδύνατα σημεία. Υποτίθεται πως το έργο είχε μεταφερθεί στην Ρώμη του 1944. Λοιπόν αν δεν το είχα διαβάσει καθόλου δεν θα μου περνούσε από το νου. Βέβαια ο Σκάρπια και οι ακόλουθοί του έφερναν κάτι από γκεσταμπίτες αλλά δύσκολα θα είχα στο νου μου την Ρώμη το '44. Επίσης τα σκηνικά της 2ης πράξης με το τεράστιο άγαλμα του παρτιζάνου στο οδόφραγμα με αισθητική σοσιαλιστικού νεορεαλισμού, δεν ξέρω τι παρίστανε. Βασικά τα σκηνικά και γενικά όλη η σκηνοθετική σύλληψη μου φάνηκαν αόριστα, unfocused δίχως σαφές μήνυμα και χωρίς άποψη. Πολύ μπερδεμένος μου φάνηκε ο Πετρόπουλος και δυστυχώς το μπέρδεμά του το πέρασε και στο έργο.

Αρκετά καλή η ερμηνεία του Καρυτινού με την ορχήστρα της Λυρικής. Μάλλον θα έλεγα πως η Τόσκα «πηγαίνει» στη Λυρική.

Οι υπόλοιποι συντελεστές της παράστασης: Angelotti Κωνσταντίνος Κατσάρας, Il Segrestano Δημήτρης Κασιούμης, Sciarrone Παύλος Σαμψάκης, Un Pastore Πένυ Ρίζου, Carceriere Χρήστος Αμβράζης, Spoletta Κωνσταντίνος Σταυρίδης

Εν κατακλείδει μια άνιση παράσταση, με περισσότερα όμως θετικά παρά αρνητικά στοιχεία. Κι αν τόνισα ίσως περισσότερο να αρνητικά είναι γιατί "ψιλοτσαντίστικα" μιας και το μόνο που έλειπε ήταν ίσως ένας καλός Σκάρπια για να απογειώσει την παράσταση.

Ps. Τι κόλλημα κι αυτό όλες οι εφημερίδες να ρωτάνε όλες τις σοπράνο για την Κάλλας και αυτές να θεωρούν υποχρέωσή τους να απαντάνε πόσο πολύ την λατρεύουν! Δεν έχουν τίποτε άλλο να ρωτήσουν? Λες και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η Κάλας! Αμμάν πια! Τι επαρχιώτικη συμπεριφορά είναι αυτή???