Δευτέρα, Μαρτίου 09, 2009

Η Νεράϊδα και οι Ταλιμπάν


Επεισοδιακή η πρεμιέρα της Rusalka της ΛΣ, την Παρασκευή 9-3-9 (80). Η ομοφοβία και ο συντηρητισμός της μεγάλης πλειοψηφείας των νεοελλήνων ξεσπάθωσε και γιουχάρισε μια παραγωγή, η οποία μπορεί να μην ήταν σούπερ, είχε όμως πολλά καλά στοιχεία και σίγουρα ήταν από τις καλύτερες εμφανίσεις της ορχήστρας της Λυρικής.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Κατ’ αρχάς η σκηνοθέτιδα δεν έμεινε πιστή στο πρωτότυπο, αλλά θέλησε να χρησιμοποιήσει τους λαϊκότροπους μύθους του λιμπρέτου για κάτι άλλο. Όπως διαβάζουμε από το documentation της παράστασης: «Αντλώντας έμπνευση από το συναρπαστικό βίο του Λουδοβίκου Β’, βασιλιά της Βαυαρίας, επιλέξαμε να δούμε τη Ρούσαλκα μέσα από τα μάτια του πρίγκιπα. Ωστόσο, η Ρούσαλκα δεν υπάρχει. Είναι μονάχα ένα παραμύθι. Είναι μια νεράιδα στο φεγγαρόφωτο. Είναι ένα όραμα στην καταχνιά. Κι όταν ο πρίγκιπας κοιτά στο νερό, αντικρίζει απλώς το είδωλό του. Εκείνη θα γίνει το θηλυκό του κομμάτι. Θα αντιπροσωπεύσει την ψυχή του, τα όνειρα και τις μαγικές του ανάγκες, ώστε να αντέξει τον κόσμο και την ίδια του τη ζωή».

Εκτός από τα παραπάνω είχαμε όμως και επεμβάσεις στην δραματουργία (και κατ’ επέκταση και στην μουσική) του έργου με βασικότερες τις αλλαγές στην Β’ πράξη. Έτσι όλες οι ετοιμασίες του γάμου είχαν παραληφθεί. Επίσης οι ρόλοι του Gamekeeper και του παραπαιδιού της κουζίνας δεν υπήρχαν καθόλου. Το αν ήταν επιτυχείς οι επεμβάσεις ή όχι είναι συζητήσιμο. Ενδεχομένως να μην προσθέταν στο δράμα προς την κατεύθυνση που είχε η Wassermann στο νού της, οπότε καλά έκανε και τις έκοψε. Βέβαια αλλάζει το αρχικό έργο έτσι και θα πρέπει να κρίνουμε αν κάτι τέτοιο είναι δόκιμο. Αλλά νομίζω πως ότι και να νομίζουμε η ζωή έχει ήδη δώσει απαντήσεις: είναι δόκιμο εδώ και πάαααααρα πολύ καιρό. Είθισται κατά συρροή, οπότε είναι αποδεχτό. Πάντως τον μπερδεμένο και αποπροσανατολισμένο από την ομοφυλοφιλία του πρίγκιπα νομίζω πως καλά τον απόδωσε (η Wassermann).

Μέτρια μου φάνηκαν τα σκηνικά. Η δράση εξελίσσονταν σε ένα μεγάλο χώρο το οποίο υποθέτω πως παρίστανε κάποιο μεγάλο δωμάτιο (μουσικής; εκδηλώσεων;) του παλατιού του πρίγκιπα. Διαγώνια στο χώρο δέσποζε ένα χώρισμα-καθρέφτης, οπού εκεί λάμβανε συνήθως χώρα η επικοινωνία του πρίγκιπα με τον «θηλυκό του εαυτό». Όλη η δράση εξελλίσσονταν σε αυτό το χώρο. Πχ. οι σκηνές της πρώτης πράξης με τις νύμφες και τα ξωτικά να μπαινοβγαίνουν στην λίμνη και να τσαλαβουτούν στις όχθες της, αποδίδονταν ως μουσική συναυλία με τις νύμφες και το watergoblin να διαβάζουν τις πάρτες τους. Στην εποχή και περίγυρο του Λουδοβίκου Β' παράπεμπαν και τα όμορφα κοστούμια.



Αυτά όσον αφορά το δραματουργικό και οπτικό μέρος. At the bottom of the line, nothing really shocking.

Όσον αφορά το ηχητικό μέρος όμως, η παράσταση ήταν πολύ καλή. Κατ’ αρχάς η ορχήστρα μετά από ένα αμήχανο ξεκίνημα μας έδειξε το πολύ καλό της πρόσωπο, που σπάνια μας δείχνει. Είχε άποψη, δομή, ήταν συντονισμένη (εκτός από 1-2 minor cases) και αρκετά καλή άρθρωση και έλεγχο της δυναμικής. Πολλά μπράβο στο μαέστρο για όλα αυτά, μιας και κατάφερε να περάσει την άποψη του σε μια εν γένει μέτρια ορχήστρα. Σίγουρα τα μπασίματα δεν ήταν επιπέδου γερμανικής ορχήστρας, αλλά κι αυτό που κατάφερε λίγο δεν είναι. Η μόνη παράληψή του ήταν πως δεν έλαβε υπ' όψιν του την άθλια ακουστική του χώρου. Όταν η ορχήστρα φόρτσαρε σκέπαζε τα πάντα (και μας έπαιρνε και τα αυτιά). Αυτή η αναδόμηση του πιτ δεν ήταν για καλό τελικά.

Επιπροσθέτως, η παράσταση είχε την τύχη να έχει 4 πολύ καλές φωνές. Κατ’ αρχάς η Denisa Hamarová στον διπλό ρόλο ως Ježibaba και Ξένη Πριγκίπισσα ήταν καταπληκτική. Τόσο ως φωνή όσο και ως σκηνική παρουσία, είναι εντυπωσιακή γυναίκα, ήταν νομίζω ένα από τα σπουδαιότερα assets της παράστασης. Την Hamarová  και τον Kyzlink τους είχα απολαύσει και πέρσυ σε μια εντελώς fantasy παράσταση και ως εκ τούτου είχα high expectations (τα οποία και δικαιώθηκαν τελικά). Βρήκα ιντριγκαδόρικο και mind-provocative την επιλογή του να ερμηνευτεί η Ježibaba και η Ξένη Πριγκίπισσα από την ίδια μονωδό. Τι ήθελε να πει εδώ ο ποιητής; Μήπως τα δύο διαφορετικά άτομα που καθορίζουν την τύχη της Ρουσάλκα (δηλ. του πρίγκιπα) δεν είναι τα άτομα αυτά καθ’ εαυτά αλλά η γυναικεία φύση; Ίσως παρατραβηγμένο. Πολύ θα ήθελα να ακούσω την άποψη της σκηνοθέτιδας επ’ αυτού.

Από κοντά στην Hamarová και η Natalia Ushakova ως Rousalka. Ομολογώ πως στην αρχή μου φάνηκε ολίγον μέτρια αλλά όσο περνούσε η ώρα ανέβηκε και στο τέλος ήταν πολύ καλή. Άψογη φωνή, δυνατή, λαμπερή με πολύ καλή τεχνική ήταν μια εξαιρετική Ρουσάλκα και δίκαια έλαβε το πολύ δυνατό χειροκρότημα στο τέλος.

Οι δύο αντρικές φωνές ήταν επίσης πολύ καλές. Ιδιαίτερα ο ρόλος του πρίγκιπα που στη συγκεκριμένη προσέγγιση ήταν και ο κεντρικός. Εξαιρετικός ο Pavel Černoch, τραγούδησε άλλοτε με ηδυπάθεια, άλλοτε ερωτικά, άλλοτε μπερδεμένα αλλά πάντα μέσα στο πνεύμα της σκηνοθέτιδας. Πολύ καλή φωνή, νομίζω πως και αυτός βρέθηκε σε πολύ καλή βραδυά. Πολύ καλός επίσης και ο Yevhen Shokalo στο ρόλο του Watergoblin, όσο και αν ο ρόλος του είχε υποβαθμιστεί.

Πολύ μου άρεσαν και οι τρεις νύμφες οι οποίες έκαναν και πολύ τολμηρή εμφάνιση (μαζί με την Ježibaba) στην τρίτη πράξη, μιας και το ντεκολτέ τους ήταν μάλλον … βαθύ :-)))

Πάμε τώρα στα extra-musical. Η ομοφυλοφιλία του Λουδοβίκου δεν ήταν και τόσο λανθάνουσα επί σκηνής. Έτσι είχαμε κάποιες σκηνές με αρκετά έντονο ομοφυλοφιλικό flavour. Μην φανταστείτε και τίποτε extreme, κάποια φευγαλέα χάδια και ίσως και ένα φιλί. Επίσης είχαμε στην Τρίτη πράξη τις τρεις νύμφες και την Hamarová να τριγυρνάνε γυμνόστηθες επί σκηνής. Έ όλα αυτά ενόχλησαν μεγάλη μερίδα του συντηρητικού κοινού της Λυρικής. Και μάλιστα, ενόχλησαν και το συνδικαλιστικό όργανο των μουσικών, το οποίο είχε άποψη και θέλησε μάλιστα να την επιβάλλει. Με ένα τραγελαφικό κείμενο που μας μοίραζαν μόλις μπαίναμε, στο οποίο μπερδεύουν μέσα και παιδάκια (πουλάνε πολύ αυτά στην Ελλάδα), προσπάθησαν να μας πείσουν πως αυτοί δεν ευθύνονται καθόλου για την ομοφυλοφιλία της παράστασης. Τι επαρχιωτισμό αλήθεια αποπνέουν όλες αυτές οι δημοσιοϋπαλληλικές συντεχνίες!


Υποθέτω πως το υπογράφει το ΔΣ του Συλλόγου των μουσικών της ορχήστρας, μιας και δεν φαντάζομαι η ορχήστρα να έχει άλλο ξεχωριστό ΔΣ. Από πότε η ορχήστρα πρέπει να επιβάλει την (οπισθοδρομική και ομοφοβική) άποψή της στην σκηνοθετική προσσέγγιση ενός έργου; Δεν καταλαβαίνουν πως με αυτό τον τρόπο υποδαύλισαν και εμμέσως υποστήριξαν και δικαιολόγησαν τα γιούχα; Ή αυτός ήταν εξαρχής ο σκοπός τους; Είναι δυνατόν να προκαλούν τους θεατές να τους γιουχάρουν; Και μάλιστα σε μια βραδυά που έπαιξαν τόσο καλά; Εν τω μεταξύ το γελείο του θέματος είναι πως στο τέλος, που οι μισοί χειροκροτούσαμε με μανία και οι άλλοι μισοί γιούχαραν, οι μουσικοί από το πιτ χειροκροτούσαν και αυτοί με ενθουσιασμό! Καλά δεν κατάλαβαν πως ο σύλλογος είναι αυτοί οι ίδιοι;

Σαν να μην έφταναν τα αδιακαιολόγητα γιούχα, το φανατισμένο γηπεδικό κοινό ούτε που έπαιρνε χαμπάρι τι γιούχαρε. Λες και εκτελούσε διατεταγμένη υπηρεσία. Και καλά να γιουχάρουν την Wassermann, όμως γιούχαραν την καταπληκτική Hamarová (επειδή ήταν γυμνόστηθη υποθέτω – τουλάχιστον την γιούχαραν λίγο), τον μαέστρο (!), τον Černoch(!!!) (πάρα πολύ αυτόν). Μα ένα ρόλο έπαιζε και ήταν και πολύ καλός στο ρόλο του!

Να σημειώσω πως το κοινό που γιούχαρε ήταν στο πάνω διάζωμα και στο πίσω μέρος της πλατείας. Επίσης πολύς κόσμος δεν γιούχαρε αλλά χειροκροτούσε, βέβαια τα χειροκροτήματα δεν μπορούσαν να σκεπάσουν τα γιούχα. Τέλος να πω πως η προσωπική μου γνώμη είναι πως το γιουχάρισμα είναι αποδεκτό μόνο άμα νοιώθει κανείς πως τον κοροϊδεύουν και όχι όταν διαφωνεί με τις καλλιτεχνικές επιλογές. Αμα ήταν έτσι τότε σε κάθε όπερα θα έπρεπε να είχαμε γιουχα.

Αυτά. Εν κατακλείδει μια αρκετά καλή παράσταση που κατάφερε να βγάλει στην επιφάνεια και σε όλη τους την μεγαλοπρέπεια τον επαρχιωτισμό και τον συντηρητισμό του ελληνικού κοινού.

Οι κυριότεροι συντελεστές:

Μουσική Διεύθυνση  Jaroslav Kyzlink, Σκηνοθεσία Marion Wassermann,  Σκηνικά Thierry Good, Κοστούμια Bruno Falatol, Χορογραφία Έφη Καρακώστα, Φωτισμοί Pierre Dupouey, First Wood Nymph Sofia Soloviy, Second Wood Nymph Maria Marketou, Third Wood Nymph Eleni Voudouraki,  Vodník Yevhen Shokalo, Rusalka Natalia Ushakova, Ježibaba/Foreign Princess Denisa Hamarová, Hunter Ζαχαρίας Τσούμος, Prince Pavel Černoch

Επίσης να μην ξεχάσω να πω πως ήταν μια συμπαραγωγή με την Όπερα της Νίκαιας.

PS. O Λουδοβίκος II ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Βαυαρίας και ανηψιός του δικού μας Όθωνα. Περισσότερα εδώ.

Ετικέτες

buzz it!

3 Comments:

Anonymous Ανώνυμος said...

Ευχαριστώ πολύ για την πληρέστατη από όλες τις μεριές παρουσίαση. Ο τίτλος της ανάρτησης ήταν ο πλέον τέλειος και ξεκαρδιστικός :-).

Η παράλειψη σημαντικών σημείων της όπερας είναι ένα σημαντικό σημείο που δεν είδα να αναφέρεται κάνεις.

Οι δε αντιδράσεις και εξελίξεις απογοητευτικές που δείχνουν ξεκάθαρα ποια είναι η Ελλάδα σήμερα. Τέλος πάντων δεν μπορώ να πάρω το μέρος κανενός. Bellum omnium conrta omnes.

9/3/09 19:47  
Anonymous Ανώνυμος said...

Εξαίρετη ενημέρωση. Ευχαριστώ! Σας διαβάζω πάντα σιωπηλά.

11/3/09 13:39  
Anonymous Ανώνυμος said...

Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια :-)

11/3/09 16:50  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home