Τρίτη, Μαρτίου 24, 2009

Τα 75α Γενέθλια του Sir Roger Norrington

Η Ραδιοφωνία της Στουτγκάρδης αποτελεί στέγη για αρκετά σύνολα μουσικής, μερικά από τα οποία τα έχουμε δεί και από κοντά (πχ. εδώ). Ωστόσο, η ναυαρχίδα του στόλου δεν θυμάμαι να μας είχε επισκεφτεί. Ούτε θυμάμαι να είχαμε δει στο Μέγαρο τον Sir Roger Norrington – τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια που παρακολουθώ από κοντά τα πράγματα. Έτσι την Παρασκευή 20-3-9, επί τη ευκαιρία των εορταστικών συναυλιών για τα 75 χρόνια του Roger Norrington, παρακολουθήσαμε στο Μέγαρο ένα πολύ ελκυστικό πρόγραμμα.

Στο πρώτο μέρος ακούσαμε το Κοντσέρτο για βιολί του Alban Berg, με τον Λεωνίδα Καβάκο. Νομίζω πως ο Καβάκος διανύει την πιο ώριμη περίοδο της καριέρας του και το απέδειξε και με το παραπάνω. Απόδωσε με μεγάλη μουσικότητα και ευαισθησία ένα έργο το οποίο έχει πολλά να κερδίσει από μια συνειδητοποιημένη εκτέλεση. Έτσι θεωρώ πως επικοινώνησε στο κοινό το προγραμματικό πνεύμα του έργου, περνώντας από την παιδική αθωότητα του πρώτου μέρους έως την έλευση του θανάτου του Adagio στο φινάλε. Νομίζω πως πολύ όμορφα συνδιαλέχτηκε μαζί του και η ορχήστρα.

Δεν είχα ξανά-ακούσει τον Norrington σε μοντέρνο ρεπερτόριο και ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Μοντέρνο βέβαια όχι με την χρονική έννοια, μιας και το έργο είναι του 1935, αλλά υπό την έννοια που απαντάτε κυρίως στο Western art music domain. Και η Δεύτερη Σχολή της Βιέννης πέφτει στο «μοντέρνο» μέρος της διαμέρισης.

Το έργο γράφτηκε ως αφιέρωμα στην Μάνον Γκρόπιους, κόρη της Άλμα Μάλερ από τον δεύτερο γάμο της, η οποία πέθανε στα 18 της χρόνια. Ο Μπέργκ είχε φιλικές σχέσεις με την Άλμα και προφανώς ταράχτηκε πολύ από αυτόν το πρώιμο θάνατο. Το έργο είναι το τελευταίο που ολοκλήρωσε ο Berg, μιας και πέθανε και αυτός μάλλον πρόωρα, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

Το κοινό αποκρίθηκε με μάλλον αμήχανο και χλιαρό χειροκρότημα – όχι και τόσο περίεργο μιας και επρόκειτο για «μοντέρνο» έργο και τα μη τονικά έργα η αλήθεια είναι πως προκαλούν μια κάποια αμηχανία. Ωστόσο μετά από λίγο «θυμήθηκε» πως έπαιζε ο Καβάκος και άρχισε να χειροκροτά όλο και περισσότερο, αναζητώντας το πολυπόθητο ανκόρ :-) Το οποίο και ήλθε τελικά με κάτι πολύ όμορφο και πολύ όμορφα παιγμένο, αλλά που δεν μπόρεσα να αναγνωρίσω. Μου θύμισε έντονα Μπαχ και μάλιστα τις σουΐτες για τσέλλο, μιας και είχε αυτά τα έντονα leaps στην μελωδική γραμμή προκειμένου να ακομπανιάρει τον εαυτό του.

Στο δεύτερο μέρος είχαμε την Μεγάλη του Σούμπερτ. Αρκετά πιο mainstream έργο, ωστόσο όχι και τόσο κοινό στα καθ’ ήμάς. Δεν θα έλεγα πως είναι η αγαπημένη μου μιας και προτιμώ την Ημιτελή και την 3η. Όμως φάνηκε καθαρά πως εδώ ήταν το πεδίο που Norrington. Καθαρός ήχος με πολύ λίγο βιμπράτο και μια ερμηνεία που μπορεί να μην ήταν κάτι το εξαιρετικό, ωστόσο είχε προσωπικότητα και άποψη. Αξιοπερίεργη η μίξη στο χάλκινα – είχαμε σύγχρονα κόρνα και φυσικές τρομπέτες και τρομπόνια εποχής. Ιδιαίτερα τα τρομπόνια ήταν πολύ ευδιάκριτα με την χαρακτηριστική μελένια χροιά τους και την ιδιαίτερη στενή και κωνική καμπάνα τους.

Αυτά εν ολίγοις. Μια πολύ καλή ορχήστρα και ένας από τους μεγάλους μαέστρους του καιρού μας σε μια πολύ πετυχημένη βραδυά.

Ps. Η φώτο που βρήκα είναι πολύ ταιριαστή θαρρώ με το πνεύμα του μαέστρου, σε όλη την διάρκεια της συναυλίας :-)

Ετικέτες

buzz it!

5 Comments:

Blogger ds said...

Χμμ.. Λες ότι το κοινό αντέδρασε αμήχανα, ίσως επειδή πρόκειται για μοντέρνο έργο. Εγώ έχω μια απορία: από τη στιγμή που το κοινό δεν γνωρίζει το κομμάτι γιατί δεν κάθεται στ' αβγά του να μας αφήσει κι εμάς τους φιλόμουσους ήσυχους;

Ας ασχοληθεί π.χ. κάποια με το πλέξιμο ή κάποιος με το κομπολόι του στο σπίτι... Αν πάλι θέλουν σώνει και καλά να κάνουν νυχτερινή εμφάνιση στο Μέγαρο, ας αγοράσουν ένα CD να εξοικειωθούν πρώτα με το κομμάτι στο σπίτι και μετά ας πάνε να το ακούσουν live...

24/3/09 18:44  
Anonymous Ανώνυμος said...

Χμ.... εντάξει δεν είναι κακό να έχει κόσμο. Φτάνει να μην βήχουν συνέχεια και να μην ξετυλίγουν καραμέλες και προπαντώς να μην παίζουν με τα κλειδιά τους :-)

Στα σοβαρά όμως, το "αμόρφωτο" κοινό οφείλετε εν πολλοίς και στην απουσία ακουσμάτων. Αμα οι μεγάλες ορχήστρες παίζουν λίγο περισσότερο τέτοια έργα με τον καιρό θα "μάθει" το κοινό.

24/3/09 21:02  
Anonymous Ανώνυμος said...

Εγώ ήμουν στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Αγαπημένο το έργο του Berg. Το κοινό της Θεσσαλονίκης ανταποκρίθηκε έντονα αν θυμάμαι καλά.

Δεν ξέρω για τους υπόλοιπους αλλά εγώ που ήμουν στο κοινό, τελείωσε το έργο για μερικά δευτερόλεπτα ήμουν "αλλού" και άργησα να επανέλθω. Ταξίδεψα δηλαδή. Κακά τα ψέμματα το έργο έχει συγκινησιακή φόρτιση υψηλή. Ειδικά για ένα ερμηνευτή σπουδαίο, όπως ο Καβάκος. Στο τέλος αγκάλιασε μαέστρο και 1ο βιολί.

Από τους μεγάλους ερμηνευτές του βιολιού και του συγκεκριμένου έργου. Η ερμηνεία του που έχω από ένα τεύχος του BBC Music Magazine, είναι ότι καλύτερο έχω ακούσει σε αυτό το ρεπερτόριο.

Bach ήταν το μπιζάρισμα και ήταν από τις σονάτες και παρτίτες του Bach όπως μάντεψες (έχω την αίσθηση μέρος από την 1η παρτίτα). Για την Θεσσαλονίκη πάντα. Και νομίζω ότι ο Bach ταίριαζε σε αυτό έργο του Bach. Στο 2ο μέρος ο Berg "δανείστηκε" το Chorale "Es ist genug: Herr, wenn es dir gefollt" από την καντάτα BWV 60 του Bach. Ταίριαζε για τον λόγο και το ύψος που γράφτηκε το έργο. Με λίγα λόγια το chorale: "Αρκετά πια, φεύγω απ' αυτόν το κόσμο και πάω να ζήσω εν Ειρήνη χωρίς καμία έγνοια και προβλήματα."

O Schubert του Norrington με άρεσε. Γενικά o Norrington είναι από τους μαέστρους που έφεραν μια άποψη στην μουσική που την βρίσκω ενδιαφέρουσα (εν αντιθέσει με τον Ηarnoncourt που δεν τον χωνεύω πια καθόλου). Βλέποντας τον από κοντά σίγουρα με γοήτεψε με τις επιλογές του. Συνδύασε πολύ όμορφα την αντίφαση πρώτων και δεύτερων βιολιών αλλά έβγαλε και μια αντίφαση στα κόρνα με τις τρομπέτες. Γενικά το music-making του με ενθουσίασε. Παρήγγειλα ότι έχει ηχογραφήσει σε Schubert σε μια στιγμή ενθουσιασμού. Αγαπημένη και η 9η συμφωνία του Schubert. Αυτή και η και 5η αγαπημένες, η 5η γιατί έχει πολύ Mozart αλλά και πολύ Beethoven.

Το κοινό μπορεί να κάνει ότι θέλει νομίζω, πρέπει να έχει αυτή την ελευθερία (πάλι νομίζω). Φυσικά καλό θα ήταν να ένα savoir vivre (αυτό με το βήξιμο είναι απίστευτο). Επίσης γνωρίζω και πολύ κόσμο που γνωρίζει την μουσική από το CD, LP και δεν πηγαίνει σε συναυλίες (να βάλω τον εαυτό μου μέσα). Έτερον εκάτερον.

Το κοινό στην Θεσσαλονίκη, με το τέλος του κάθε μέρους της 9ης χειροκροτούσε. Ο Norrington ευγενικότατος, γυρνούσε και έκανε μια υπόκλιση με το κεφάλι του. Σε μια από αυτές τις διακοπές, ακούστηκαν λιγότερα χειροκροτήματα και περισσότερα "Σσσσ" από τους "ειδικούς" και "έμπειρους". O Norrington τότε γύρισε προς το κοινό, παρότρυνε με το νεύμα και τις κινήσεις του να χειροκροτήσουν, να μην καταπιέζονται. Περιττό να πω ότι έγινε πανικός. Και φυσικά χειροκρότησα και εγώ. Καταπληκτική ενέργεια. Συμπεριφορά άψογη και πως ένας μουσικός παροτρύνει και μπορεί να φέρει κοντά την μουσική (είναι λίγο ξύλινα τα πράγματα ας το παραδεχθούμε). Αυτή την ενέργεια προσωπικά τη θαύμασα.

O Norrington στη Θεσσαλονίκη μπίζαρε Schubert πάλι και θαρώ μια εισαγωγή του (νεανική σύνθεσή) Overture to the Magic Harp. Στον Schubert ερμήνευε χωρίς παρτιτούρα.

25/3/09 00:29  
Anonymous Ανώνυμος said...

Νέκο, η συμπεριφορά του Νόρινγκτον ήταν ακριβώς η ίδια και στην Αθήνα. Δηλ, παρότρυνε επίσης το κοινό να χειροκροτά ανάμεσα στα μέρη κλπ, κλπ. Ομοίως ερμήνευσε στο 2ο μέρος χωρίς παρτιτούρα. Επίσης μπίζαρε με κάτι που δεν θυμάμαι τι ήταν (ξέχασα να το αναφέρω). ΕΠίσης ο Καβάκος αγκάλιασε ομοίως το 1ο βιολί και τον μαέστρο. Τώρα για το χειροκρότημα, νομίζω πως θα έπρεπε να τυπώσουν κανένα φυλλάδιο στο μέγαρο για το σαβουάρ βιβρ :-) Να χειροκροτάει ο κόσμος ανάμεσα από τα μέρη δεν συνηθίζεται. Για πολλούς λόγους. Τώρα αν ενθουσιάστηκε το κοινό τόσο πολύ με την εκτέλεση κάποιου μέρους και αρχίσει τα χειροκροτήματα – ε, κάτι τέτοιο είναι αποδεκτό φαντάζομαι, αλλά πολύ φοβάμαι πως τα χειροκροτήματα ανάμεσα στα μέρη συμβαίνουν λόγω άγνοιας του σαβουάρ βιβρ. Επίσης το να φεύγουν τρέχοντας στο τέλος χωρίς να περιμένουν ούτε καν το τελικό χειροκρότημα είναι αγένεια αλλά πολλοί το κάνουν. Anyway, νομίζω πως η μίξη άγνοιας και αγένειας κάνει πολύ δυνατό συνδυασμό…

ΕΠίσης μια καλή συναυλία για μένα τουλάχιστον δεν συγκρίνετε με οποιαδήποτε ηχογράφηση. Η ζωντανή επαφή με τους μουσικούς και το υπόλοιπο ακροατήριο προσθέτει πάρα πολλά στην εμπειρία.

25/3/09 08:12  
Anonymous Ανώνυμος said...

Η φυσική παρουσία σε μια συναυλία είναι πάντα μοναδική εμπειρία και δεν συγκρίνεται. Αυτό δεν συζητιέται. Όταν είναι καλή είναι απόλαυση, όταν είναι κακή... άστο καλύτερα ;-).

Απλά πιστεύω ότι η εξοικείωση - γνωριμία με την μουσική ας πούμε, ή οι μουσικές επιλογές σου μπορούν να προκύπτουν ποικιλοτρόπως.

25/3/09 12:05  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home