Τρίτη, Μαρτίου 13, 2007

Elektra

Το περασμένο Σάββατο παρακολούθησα την Ηλέκτρα του R. Strauss στο Μέγαρο (67), από την ΚΟΑ υπό τον Johan Arnell. Ομολογώ πως περίμενα με μεγάλες προσδοκίες την παράσταση και το τέλος με βρήκε ψιλο-απογοητευμένο. Τώρα όμως που πέρασαν μερικές μέρες και την βλέπω λίγο από πιο μακρυά, την βρίσκω καλούτσικη.

Πρόκειται για μια τραγωδία σε μια πράξη σε λιμπρέτο του Hugo von Hofmannsthal, βασισμένο πάνω στο ομώνυμο θεατρικό του έργο (το οποίο με τη σειρά του είναι βασισμένο στην αρχαιοελληνική Ηλέκτρα). Η όπερα ήταν στην πρωτοπορία της εποχής της (η πρεμιέρα της στη Δρέσδη το 1909) τόσο μουσικά όσο και δραματικά.

O Strauss χρησιμοποίησε μια τεράστια ορχήστρα (111 όργανα) η οποία παίζει μια «ενοχλητική» ατονική μουσική, παράγοντας συγχρόνως ένα σωρό αλλόκοτους ήχους – σφυρίγματα, κρότους, στριγκλιές κλπ κλπ. Η μουσική του είναι αρκετά απαιτητική και σε στιγμές καθόλου ευχάριστη το αυτί. Όμως συνοδεύει με μαεστρία το δράμα και «απεικονίζει» στο μέγιστο βαθμό την ψυχική κατάσταση όχι μόνο της Ηλέκτρας αλλά όλων σχεδόν των εμπλεκόμενων.

Το έργο έχει «μπολιαστεί» με τις ιδέες του σύγχρονου τότε Froyd και βρίθει αναφορών σε συμπλεγματικές καταστάσεις, τώρα πια εύκολα αναγνωρίσιμες από την πλειοψηφία του κοινού (όρα το Σύμπλεγμα της Ηλέκτρας). Τα συμπτώματα που παρουσιάζει η Ηλέκτρα (πχ κρατάει κρυμμένο το τσεκούρι με το οποίο δολοφονήθηκε ο Αγαμέμνων με σκοπό να σκοτώσει με αυτό Κλυταιμνήστρα & Αίγισθο, οι σαφέστατες ερωτικές προτάσεις που κάνει στην αδελφή της για να την βοηθήσει στους φόνους, η εμμονή που έχει με τον φόνο της μητέρας της και οι σαφείς υπαινιγμοί στο ότι αυτή η εμμονή οφείλεται στο ότι η μητέρα της της στέρησε τον πατέρα-εραστή της, η καθημερινή της συμπεριφορά κλπ) έχουν ξεκάθαρο ψυχαναλυτικό περιεχόμενο και καθιστούν την Ηλέκτρα μια κατ’ εξοχήν ψυχολογική όπερα.

Δραματικώς το έργο χτίζεται ουσιαστικά γύρω από ένα απαιτητικότατο ρόλο – τον ρόλο της Ηλέκτρας. Η Ηλέκτρα δεν φεύγει σχεδόν ποτέ από την σκηνή και όλη σχεδόν η όπερα είναι ένα κρεσέντο που οδηγεί μετά από περίπου 100 λεπτά οδυρμού της Ηλέκτρας στην κορύφωση με τους φόνους του ζεύγους Κλυταιμνήστρας και Αιγίσθου και την επακόλουθη κατάρρευση της Ηλέκτρας, μέσα σε μια έκσταση χαράς. Σε αυτό το σημείο η όπερα αυτή μοιάζει με την Σαλώμη, μόνο που στη Σαλώμη ήταν το ερωτικό πάθος που οδηγούσε το δράμα ενώ εδώ είναι το πάθος για εκδίκηση.

Λοιπόν αυτό το πάθος δεν κατάφερε να μας το επικοινωνήσει στον μέγιστο βαθμό του η Nadine Secunde (Ηλέκτρα). Δεν λέω πως ήταν ανεπαρκής αλλά ήθελε «κι άλλο». Η φωνή της μου φάνηκε να κουράζεται σε ορισμένα σημεία και μερικές φορές τα φορτίσσιμα τα προετοίμαζε με βαθιές ανάσες και δεν έρχονταν φυσικά. Ωστόσο σε ορισμένα σημεία ήταν πολύ καλή (όπως στη σκηνή που προσπαθεί να ξελογιάσει ερωτικά την αδελφή της). Συνολικά θα έλεγα, πως η παρουσία της πάνω στη σκηνή για την υποκριτική εξυπηρέτηση του ρόλους της ήταν αρκετά καλή. Στήριξε επαρκώς τον πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά δεν είχε το κάτι παραπάνω που θα σε καθήλωνε.

Η Αγνή Μπάλτσα (Κλυταιμνήστρα) δεν μου άρεσε καθόλου. Νομίζω πως δεν κατάφερε ούτε στιγμή να μπεί στο ρόλο της, ενώ σε στιγμές φάνηκε να έχει έντονα σημάδια ερμηνευτικής αμηχανίας.

Από την άλλη μεριά εξαιρετική ήταν η Inga Nielsen στο ρόλο της Χρυσόθεμις. Νομίζω πως ήταν η καλύτερη παρουσία σε όλο το έργο. Τραγούδησε με πάθος και απέδωσε μια Χρυσόθεμις γήινη και σε απόγνωση με την ανώμαλη κατάσταση που έχει μπλέξει λόγω της αδελφής της και της μητέρας της. Λαμπερή φωνή, έντονα λυρική με άνεση και δραματικότητα.

Στα θετικά τα λιτά σκηνικά αν και ο τρόπος που πρωτο-παρουσιάστηκε η Κλυταιμνήστρα μου φάνηκε λίγο παράταιρος. Λες και ο σκηνοθέτης ήθελε να "σπρώξει" την σπουδαιότητα του ρόλου, χωρίς ωστόσο αυτό να υποστηρίζεται από το έργο. Η σκηνή σχεδόν σε όλη την διάρκεια του έργου ήταν γυμνή με ένα μπλέ βαθύ παραπέτασμα στο βάθος και μόνο υπαινικτικό στοιχείο το «ματωμένο» λάκο στο κέντρο γύρω από τον οποίο εξελίσσονταν τα δρώμενα. Στα θετικά επίσης και η σκηνοθεσία που εξέθεσε στο κοινό την «τρέλλα» της Ηλέκτρας αλλά και την σύγκρουσή της με την μητέρα της επαρκέστατα, αλλά ωστόσο χωρίς καμιά ερμηνευτική διάσταση. Επίσης ο βαθύς μπλε φωτισμός ενίσχυε την υποβλητικότητα του θεάματος, αν και ήταν πολύ κουραστικός για τα ταλαιπωρημένα μου μάτια.

Η ερμηνεία του Johan Arnell με την ΚΟΑ σημειώνεται στα αρνητικά της παράστασης. Ελάχιστες φορές κατάφερε η ορχήστρα να αποδώσει τη ένταση των στιγμών και τις … frenzy καταστάσεις που λάμβαναν χώρα επί σκηνής. Τεχνικώς ίσως επαρκής η εκτέλεση αλλά ερμηνευτικώς κενή – μάλιστα σε αρκετά σημεία μου φάνηκε πως χάνονταν … συχνότητες και αναρωτιόμουν αν όντως είναι 111 (μιας και η τάφρος είναι αρκετά βαθιά και δεν βλέπεις τίποτα μέσα) . Ίσως να ήταν too much για την ΚΟΑ το έργο.

Οι υπόλοιποι συντελεστές: Σκηνοθεσία Μichael Hampe, Σκηνικά Μichael Hampe-Martin Rupprecht, Αίγισθος Arild Helleland, Ορέστης Harry Peeters

Ετικέτες

buzz it!

3 Comments:

Blogger Georgios Vagianos said...

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη.Εμείς είδαμε την παράσταση της 10ης Μαρτίου.Μας άρεσε αν και οι ατέλειες που επισημαίνετε στο δικό σας σημείωμα ήταν παρούσες.Οπωσδήποτε είναι ευτύχημα οτι είναι αν και συντηρητικά προσανατολισμένη μια όπερα του 20ου αιώνα.Και κατά τη γνώμη μου προτιμώ να βλέπω έναν κόκκινο λάκκο για σκηνικό παρά παλάτια και βαρυστολισμένα κοστούμια(στην Ελλάδα ακόμη έχουμε αυτές τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις).
Πάντως να σας εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια για το ιστολόγιο σας.Στη διάθεσή σας για μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων.

30/3/07 10:02  
Blogger SofiaX said...

Είδα και εγώ την παράσταση της 10ης.
Είχα ακούσει τόσα που περίμενα να δω κάτι καλό.
Δεν ξέρω αν φταίει το γεγονός ότι η Ηλέκτρα είναι η αγαπημένη μου όπερα και έχω δει δεκάδες διαφορετικές της παραγωγές, ή ότι έχω γεράσει πια και δε μου αρέσει τίποτα, ή είμαι τελικώς εντελώς άσχετος και δεν καταλαβαίνω τίποτα. Η παραγωγή πάντως του Μεγάρου που μας την διαφήμησαν τόσο πολύ ήταν μια ΛΕΙΑΝ ΕΠΙΕΙΚΩΣ μέτρια έως κακή παραγωγή εν γένει.

Από που να ξεκινήσει κανείς.

Από την ορχήστρα του μαέστρου? Τη ατάκα ήταν αυτή στην αρχή του έργου? Δεν κατάφερα να συνέλθω να παρακολουθήσω το έργο ως το τέλος!!!
Από τη σκηνοθεσία του 'μεγάλου' Χάμπε? Ήμαρτον Θεέ μου, από την σκηνική του καθοδήγηση? Την ανύπαρκτη? Από την οποία μόνο η Μπάλτσα διασώθηκε γιατί είναι σκηνικό τέρας? Αυτοί είναι οι μεγάλοι σκηνοθέτες? Α ρε Kupfer που είσαι!!!

Και τώρα στα δύσκολα τα φωνητικά...
Η Σεκούντε ΥΠΗΡΞΕ μια πολύ καλή Ηλέκτρα στα νιάτα της. Και Χρυσόθεμις επίσης... Αλλά τώρα πια δεν μπορεί να τραγουδήσει την Ηλέκτρα αξιοπρεπώς. Σε λεπτομέρειες δε θα μπω απλά θα πω ότι δεν επιτρέπεται τόσο μεγάλη καλλιτέχνης να δίνει τόσες 'χαμηλές' νότες...
Η Μπάλτσα την οποία εκτιμώ αφάνταστα είναι τελικώς μια σοπράνο κατ' ουσίαν, οπότε η πάρτα της Κλυταιμνήστρας της είναι τρομερά χαμηλή καθ' ότι έχει γραφεί για δραματική μέτζο. Αν κάνω λάθος, παρακαλώ διορθώστε με.
Αξιοπρεπή θα χαρακτήριζα την Νίλσεν που έχει τη φωνή της Χρυσόθεμις.
Μου άρεσε μόνο ο Ορέστης. Τον Αίγισθο θα τον αφήσω ασχολίαστο...
Σεβασμός υπάρχει για τον κάθε καλλιτέχνη που έχει τα κότσια να ανέβει στη σκηνήκαι υποκλίνομαι. Αλλά έχουμε και το δικαίωμα να έχουμε άποψη... Νομίζω...
Αν υπερβάλω, ζητώ ταπεινά συγνώμη και να κάνω edit το ποστ μου, ή αν θέλετε διαγράψτε το.

Πάντως αν διαφωνείτε κάθετα σας παρακαλώ δείτε την Ηλέκτρα του Abbado σε σκηνοθεσία Harry Kupfer με την Μάρτον ως Ηλέκτρα να τα δίνει ΟΛΑ. Αυτό είναι ΤΕΧΝΗ. Πιστεύω ότι μετά θα αναθεωρήσετε.

Καλή σα μέρα!!!

υγ. Τρομερή δουλειά στο blog, μπράβο!!!

21/4/07 10:41  
Blogger spiretos72 said...

Gloriana ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη και το σχόλιο.

Όπως είπα η παράσταση μου άφησε μια αίσθηση απογοήτευσης. Βέβαια μετά από 2-3 μέρες αποφάσισα πως δεν ήταν και τόσο άσχημη, αλλά ουσιαστικά συμφωνώ μαζί σας για την Σεκούντε και την απόδοση της ορχήστρας.

Πάντως η Μπάλτσα δεν μου άρεσε. Μάλλον βρίσκεται στη δύση της καριέρας της – θυμάμαι μάλιστα και την Καβαλαρία Ρουστικάνα πριν 2 χρόνια περίπου στο Μέγαρο που πάλι με είχε αφήσει με ανάμικτα συναισθήματα.

Επίσης με χάλασε η όλη η προσπάθεια από τα ΜΜΕ (πρωτίστως από τα έντυπα του ΔΟΛ) να προβάλουν τον ρόλο της Μπάλτσα ως Κλυταιμνήστρα ως τον πρωταγωνιστικό ρόλο της παράστασης (πράγμα που απέχει από την πραγματικότητα). Επίσης μου φάνηκε πολύ αβανταβόρικη (προς αυτή την κατεύθυνση) η σκηνική της παρουσία. Εν γένει θεωρώ πως ήταν ατυχής επιλογή για τον ρόλο.

Πάντως θα ψάξω να βρω σε DVD την παράσταση που προτείνετε.

Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια για το blog (αν και τα βρίσκω λίγο υπερβολικά :-)

21/4/07 23:38  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home