Πέμπτη, Ιουλίου 02, 2009

Φιλαρμονική της Σκάλας του Μιλάνου – Daniel Barenboim


Την Δευτέρα 29-6, στο Ηρώδειο, παρακολουθήσαμε την κορυφαία στιγμή – από άποψη μουσικής – του φετινού φεστιβάλ. Συγκεκριμένα, παρακολουθήσαμε την Φιλαρμονική της Σκάλας υπό την διεύθυνση του Daniel Barenboim. Εξαιρετική η συναυλία (90) και μια από τις καλύτερες στιγμές μου έχω ζήσει στο Ηρώδειο.

To start with, ούτε η Φιλαρμονική της Σκάλας χρειάζεται συστάσεις ούτε ο Barenboim, μιας και πρόκειται για έναν από τους πιο δραστήριους (αρχι)μουσικούς της εποχής μας, με μεγάλη καριέρα είτε ως πιανίστας είτε ως διευθυντής ορχήστρας. Μάλιστα ο Τριστάνος που άνοιξε την φετινή σαιζόν της Σκάλας ήταν ένα γεγονός που συζητήθηκε πάρα πολύ και έλαβε πολύ καλές κριτικές. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε και την μόνιμη θέση που έχει ως καλλιτεχνικός διευθυντής της “υπό τας Φιλύρας” όπερα. Και βέβαια πως υπήρξε σύζυγος της Jacqueline du Pré (my favorite cellist).

Να σημειώσω πως η Φιλαρμονική της Σκάλας μπορεί να μην χρειάζεται συστάσεις ως προς την οπερετική της διάσταση, ωστόσο η συμφωνική δεν μου είναι ιδιαίτερα γνωστή. Μάλιστα, επειδή δεν θα έλεγα πως με ξετρελαίνουν οι ιταλικές ορχήστρας δεν κρύβω πως είχα αρκετά ερωτηματική διάθεση ως προς το τι θα ακούσω.

Η «κριτική» μου στάση όμως εξαφανίστηκε μετά τα πρώτα μέτρα του 3ου κοντσέρτου του Μπετόβεν. Η ορχήστρα είχε το σωστό μίγμα ιταλικής φινέτσας και γερμανικής πειθαρχίας και ακρίβειας. Εξαιρετικός ήχος και μάλιστα πολλές φορές έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται πόσο καλά ακούγεται η ορχήστρα μέσα σε αυτόν τον χώρο. Εξαιρετικός και ο Barenboim στον διπλό ρόλο που είχε – σολίστα/μαέστρου. Βέβαια δεν παύει να μου φαίνεται overstretched τέτοιο setup. Με άλλα λόγια πόσο πολύ καλά μπορεί κάποιος να κάνει και τις δύο δουλειές ταυτόχρονα. Πχ. ο Barenboim έπαιζε κάτι στο πιάνο και μετά σηκώνονταν γρήγορα-γρήγορα από το σκαμπώ και διεύθυνε την ορχήστρα. Δεν είναι άραγε distracting αυτό για το πιανίστα; Δεν αποβαίνει εις βάρος της ερμηνείας του; Anyway…

Στο δεύτερο μέρος η ορχήστρα μεγάλωσε κατά πολύ και μας έπαιξε την Φανταστική του Μπερλιόζ. Εδώ νομίζω πως η ορχήστρα ξετύλιξε όλο το ταλέντο της και μας χάρισε μια αξέχαστη εμπειρία. Παρ’ όλους τους θορύβους του περιβάλλοντος (αεροπλάνα, παιδάκια που τσίριζαν από μακρυά, μια σειρήνα ασθενοφόρου, κινητά κλπ, κλπ) μας κράτησε καρφωμένους στη θέση μας. Ένα από τα καλύτερα Τραγούδια του Σαββατόβραδου (πέμπτο μέρος) που έχω ακούσει, με καθηλωτικό το Dies irae και το Σάββατο των Μαγισσών.

Μια πραγματικά αξιομνημόνευτη βραδυά. Δίκαια ο κόσμος ξέσπασε σε παρατεταμένα χειροκροτήματα που έφερναν και ξανάφερναν τον μαέστρο στη σκηνή. Μάλιστα ο κόσμος δεν σταμάτησε να χειροκροτάει και αναγκάστηκε να πάρει τον κορυφαίο από το χέρι για να κατέβει η ορχήστρα 

Είχαμε και δύο ανκόρ – ένα στο πρώτο μέρος στο πιάνο με ένα από τα Νυχτερικά του Σοπέν (νομίζω…) και στο τέλος με ολόκληρη την ορχήστρα με την Δύναμη του Πεπρωμένου.

Ασφυκτικά γεμάτο το Ηρώδειο – ήταν κατειλημμένες ακόμη και οι θέσεις στα πλάγια του άνω διαζώματος δίπλα στον τοίχο! Μάλλον προς μεγάλη απογοήτευση του κ. Λούκου. Μοναδικό μελανό σημείο οι «φεστιβαλίζοντες» θεατές που με το που τελείωσε η συναυλία και πριν ακόμη βγει για πρώτη φορά ο μαέστρος άρχισαν να πηδάν πάνω από τον κόσμο που χειροκροτούσε προκειμένου να φύγουν γρήγορα-γρήγορα.

Αυτά.

Ετικέτες

buzz it!

4 Comments:

Blogger mahler76 said...

αν και το ρεπερτόριο δεν με συγκινούσε ποτέ και ακούγοντάς το ζωντανά συνέχισε να μην με συγκινεί, ήταν μια πολύ καλή βραδιά.

2/7/09 12:20  
Anonymous Ανώνυμος said...

Μάλιστα. Ευχόμαι πρώτα από Spireto να είσαι καλά και να ανέκτησες την διάθεση σου (όσο μπορώ να καταλάβω και χωρίς να γίνομαι αδιάκριτος).

Το σχόλιο σου για τον Beethoven και το ιταλογερμαρνικό μείγμα που ανέφερες το αντιλήφθηκα στο περίπου, για μια παρόμοια σκέψη είχα όταν άκουσα τα κουαρτέτα του Beethoven από το Quartetto Italiano.

Η εντύπωση που έχω αποκομίσει προσωπικά περί ορχήστρων είναι η εξής: Άν ο χωρός δεν έχει καλή ακουστική, είναι ένα δεδομένο. Παρόλα αυτά παρατήρησα οτί οι "έμπειρες" (μεγάλες συνήθως τις λέμε αλλά είπα να το αποφύγω αυτήν φορά αυτόν το επιθετικό προσδιορισμό) ορχήστρες αντιμετωπίζουν τις περισσότερες φορές αποτελεσματικά το πρόβλημα αυτό (από όσα έχω ακούσει στο ΜΜΘ). Έχω ακόμα την αίσθηση ότι οι "οπερετικές" όρχήστρες είναι πιο ευέλικτες σε αυτό το θέμα αν σκεφτεί κανείς από που φέρνουν το ήχο (από σκάμμα ή άλλες περίεργες καταστάσεις) και πως πρέπει τα μέλη τους να ακούν πολλά πράγματα. Αρά μάλλον αυτό επαληθεύεται.

To ρεπερτόριο το βρίσκω εξαιρετικό και δεν θα μ' άφηνε ασυγκίνητο. Αλλά και με ερωτηματικά, όταν το διάβασα. Η φανταστική του Berlioz... γνωρίζω πολύ καλά την ηχογράφηση του Barenboim με την Orchestre de Paris και την θεωρώ απλά καλή-Barenboim και κακό δεν γίνεται. Στο μυαλό μου όμως έρχονται πολύ καλύτερες και από μαέστρους εν ζωή. Όσο για το υπέροχο 3ο κονσέρτο του Beethoven, να σου πω την αλήθεια και εγώ άβολο θα το έβρισκα με σολιστ-πιανίστα. Για να το κάνει αυτό κάποιος, πρέπει να είναι διάνοια (δεδομένο στην περίπτωση Barenboim) και να έχει γνωριστεί πολύ καλά με την ορχήστρα (θες δεν θέλεις στηρίζε στην ορχήστρα, μην λέμε και ότι θέλουμε). Δεν ήμουν σίγουρος αν αυτό ίσχυει. Παρόλα αυτά να τονίσω ότι ο Barenboim, πρέπει να στηρίζει την διεύθυνση του στις πρόβες παρά στην στιγμή, σχεδόν δεν διευθύνει, αλλά παρόλα αυτά η όρχήστρα έχει τον "ήχο" του.

Έτσι αν διάβαζα ότι θα ερμηνεύσει τίποτα από Wagner (πρελούδια, εισαγωγές) ή πχ Bruckner θα έτρεχα σαν τρελός.

Χαίρομαι που η συναυλία ήταν τόσο καλή και είμαι σίγουρος για το "συμβατό" με μένα κριτήριο σου.

3/7/09 13:22  
Anonymous Ανώνυμος said...

Η Φανταστική του Μπερλιόζ μου άρεσε πολύ. Δεν μπορώ να αποφασίσω αν μου αρέσει συνολικά ως δομή, αλλά έχει επι μέρους σημεία που τα βρίσκω ιδιαίτερα όμορφα. Επίσης δεν θυμάμαι να την έχω ξανακούσει live. Έχω 4-5 διαφορετικές ηχογραφήσεις και από αυτές γνωρίζω το έργο.

Τώρα ο χώρος του Ηρώδειου έχει πολλά προβλήματα. Εν γένει δεν είμαι πολύ υπέρ των open air συναυλιών (εκτός και αν είναι καμμιά brass band :-) Συμφωνώ απολύτως με αυτά που λες, ωστόσο όποιες ρυθμίσεις και να κάνει η ορχήστρα ενας τυχαίος αέρας μπορεί να σου χαλάσει τα πάντα. Νομίζω δηλ. πως εκτός από ικανότητα από πλευράς ορχήστρας η τύχη είναι επίσης σημαντικός παράγων.

6/7/09 09:57  
Anonymous Ανώνυμος said...

Ναι οι καιρικές συνθήκες είναι ένα πρόβλημα και εξαρτάσαι από τις μετεωρολογικές προβλέψεις, δηλαδή από την τύχη.

Όσο αφορά την Φανταστική Συμφωνία, πολλές φορές την ερμηνεύουν ως "φανταχτερή". Για αυτό αναφέρθηκα στην εκδοχή του Barenboim στο Παρίσι από αυτή του Σικάγου. Του Σικάγου είναι φανταχτερή και θαυμάζεις τον ήχο και το επαγγελματισμό της ορχήστρας αλλά καταλήγεις να ξεχνάς το έργο. Του Παρισιού ήταν πιο όμορφή και είχε "Gallic Accent". Είναι και η διαφορά μεταξύ Αμερικάνικών και Ευρωπαϊκών ορχηστρών.

Αλλά όταν την ακούσεις με τον Sir Colin Davis. Ειδικά η τελευταία του με την LSO Live είναι άλλο πράγμα. Ακολουθεί στις προτιμήσεις μου ο Paul Paray-Detroit ο οποίος είχε μια πολύ δραματική προσέγγιση.
Εξαιρετική συγκυρία και ηχογραφήση είναι η Φανταστική με την αγαπητό μας Myung-Whun Chung με την ορχήστρα της Όπερας της Βαστίλης. Επίσης μου άρεσε η εκδοχή του Gardiner (και γενικά ο Berlioz του) πολύ θαρραλέα ερμηνεία. Του Charles Munch είναι μια κατηγορία μόνο του, με την Βοστόνη στα καλύτερά της.

Ζωντάνα την έχω ακούσει και εγώ. Με την Φιλαρμονική της Βιέννης με τον Georges Pretre. Καταπληκτική ερμηνεία. Τα πνευστά έπαιζαν με τόσο εύκολα λες και ήταν βιολιά...

6/7/09 16:36  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home